Yaşasın kitaplar, yaşasın 23 Nisan!

Melisa Vardal – Her çocuğun kendini, hislerini, dehşetlerini keşfettiği bir kitap vardır, kimi geç kimi erken çıkar bu yolculuğa… Okunan her kitap hafızamızda bir yerlerde iz bırakır fakat kimileri hayatımızda derin sorgulamalara, hislere yer açar. Bizler de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda muharrirlerin çocukluklarının peşine düştük ve sorduk: “Çocukken en çok neyi okumaktan keyif alırdınız?”  “Denizler Altında 20 Bin Fersah”tan “Küçük Prens”e, “Monte Kristo Kontu”ndan “Pal Sokağı Çocukları”na kadar aldığımız cevaplarda onları okumaya hatta muharrir olmaya iten hikayelerine rastladık…

Gül İrepoğlu: “Gizli Bahçe”nin sırrı

Frances Hodgson Burnett’in “Gizli Bahçe”si…. Hayal gücünü çok çalıştıran bir romandı bu ve ben onu tekraren okudum. Romanın kahramanı olan çocukla özdeşleştim. Hâlbuki bana hiç benzemeyen bir çocuktu fakat ona karşın onunla özdeşleşebildim, tahminen romanın başarısı buradaydı. Önümde sahne sahne açılırdı bu roman ve ben onu kaç sefer okuduğumu bilmiyorum bile.

Gülten Dayıoğlu: Tanıştığım birinci muharrir Kemalettin Tuğcu

İlkokul üçüncü sınıfa kadar yalnızca derme çatma okul kitaplığımızdaki birkaç kitapla tanıştım. Arkadaşlarımla ortamızda para toplayıp aldığımız mecmuaları okurken Kemalettin Tuğcu kalemiyle tanıştım ve severek okudum. Tanıdığım birinci müellif o idi. Daha sonra okulumuza müfettiş olarak gelen Reşat Nuri Güntekin ile tanıştım. Öğretmenim taşralı lakin doğuştan yetenekli bir çocuk olduğumu söylediğinde Reşat Nuri Beyefendi gülümseyerek okul kütüphanesinin anahtarını bana vermelerini söyledi.” Orayı hem temizlesin hem de tertipli kitap okusun” dedi. Üç yıl boyunca bu imkandan ziyadesiyle yararlandım.

Defne Suman: “Sevimli İkizler”e kendimi yakın hissetmiştim

Erich Kastner’in “Sevimli İkizler”i benim baştan sona tek başıma okuyup bitirdiğim birinci fotoğrafsız kitaptı. Tek yumurta ikizi olan Lisa ile Lotti, dokuz yaşına kadar birbirlerini tanımadan yaşarlar. Tesadüf bu ya ikisi de tıpkı izci kampına gönderilirler. İkiz olduklarını kavrayan kızlar kamp bitiminde yer değiştirirler. Olaylar gelişir. Bu kitabı okurken bir yerlerde benim de bir ikizim olabileceği hayaline kapılmıştım. Lisa ile Lotti’nin annesiyle babası ayrılmıştı. Bunu da sevmiştim. Benimkiler de başkaydı. Kendimi onlara yakın hissetmiştim. Karakterlerin şimdi öğrenmediği gerçekleri onlardan evvel bilmenin verdiği edebî hazla birinci tanışmamdı.

Oya Baydar: Aklıma birinci “Küçük Prens” gelir

Sadece çocukken değil, bugün de tek bir kitap öner dendiğinde aklıma birinci gelen Saint-Exupery’nin “Küçük Prens”idir. “Küçük Prens”le birinci 12 yaşında tanışmıştım. Fransızcasını da Türkçesini de ezbere bilirim. Küçük geyik “Bambi”, çocukluğumun unutulmaz kitaplarındandır. Kitaba tekrar tekrar başlar, bitmesin diye son birkaç sayfasını okumadan bırakırdım. Bir de “Pal Sokağı Çocukları” ve daha sonraları “Şeker Portakalı” unutulmazlarım ortasındadır.

Canan Tan: “Pollyanna”nın yeri ayrı

Ben tek çocuk olduğum için geceli gündüzlü devamlı kitap okurdum, ondan sonra da yazmaya başladım. “Pollyanna”yı çok sevmiştim bir vakitler. Şiir okumayı da çok seviyordum. Tek çocuk olduğum için de kıymetliydi “Pollyanna” benim için. Konuta devamlı kitap alınırdı ancak onun yeri başkaydı bende.

Mine Söğüt: Samed Behrengi bana dünyayı öğretti

Ben yalnızca okumayı ve yazmayı değil tıpkı vakitte özgürlük, vicdan, adalet üzere temel kavramların ne manaya geldiğini de Samed Behrengi’nin kitaplarıyla çok erken yaşlarda öğrendim. Çocuklar için harika masallar yazan bir muharririn iktidara muhalif olduğu için öldürülebileceğini de tekrar çocukken onun kitaplarının içindeki müellif biyografisinden öğrendim. Behrengi bana hem yazdıklarıyla hem de ömrü ve vefatıyla dünyayı ve insan olmayı sansürsüzce öğretti. Onun masal kahramanlarının sisteme olan itirazını ve bu sistemi değiştirmek için gerekli gücü bu itirazdan almalarını küçükken de çok severdim, hâlâ da severim.

Süreyyya Cihan: Kemalettin Tuğcu’yu severek okurdum, artık bu bir espri konusu herhâlde

En sevdiğim kitap evvel “Lak Lak”. Zira okuduğumu ve sevdiğimi hatırladığım birinci kitap. Ciltli, küçük. Lakin çok çok daha az kitap seçeneği vardı bugüne nazaran kuşkusuz ve de ebeveynler de daha az sıkıntı ediyordu bunu. 1972’li bir çocuktan bahsediyoruz. Ortaokulda temel okumaya başladım ve onlar da çocuk kitabı değildi. Kemalettin Tuğcu da çok severek okurdum. Artık bu lakin bir espri konusu herhâlde…

Nermin Yıldırım Türk: Ökkeş’ten Nemeçek’e, yaşasın dünyanın tüm çocukları!

En sevdiğim çocukluk kitabım “Pal Sokağı Çocukları” idi. Oyun emlakını korumak için güçlü çocuklarına karşı örgütlü gayrete girişen Nemeçek, Boka ve arkadaşları, çocukken en yakın dostlarımdı. Büyüdüğümde içine düşeceğim dünyanın minyatürünü çizerek haksızlığa karşı adaleti, korkaklığa karşı gözü pekliği, ihanete karşı sadakati, düşmanlığa karşı dostluğu anlatan bu olağanüstü romanın yanına bir de bizden bir seri daha koymak istiyorum: Muzaffer İzgü’nün “Ökkeş” serisi. Bir köy çocuğu olan Ökkeş’in serüvenleri, çocukluğuma gerçek bir dost üzere refakat etmiştir.

Nazlı Eray: Çocukluğumdan gelen ilhamla…

Alexandre Dumas’nın “Monte Kristo Kontu” beni çok etkilemişti. O kitabı bana babam almıştı. Çok küçük yaştaydım ve büyük bir hayranlıkla okumuştum. Ve yıllar sonra yazmış olduğum pek çok dünya lisanına çevrilen “Monte Kristo” öyküm de oradan mülhemdir. Monte Kristo Kontu şatosunda duvarı kazarak kurtulmayı başarır. Benim Monte Kristo’mda da mesken bayanı Nebile, yaşadığı monoton hayattan kurtulmak için meskeninin duvarını kazarak yandaki adamın odasına geçiyor.

Ahmet Ümit: Kaygının lezzeti; “Frankenstein”

Ben küçükken öteki çocuklardan daha fazla kitap okurdum. Gaziantep’te 1968-70 yıllarından bahsediyorum. Tahminen tuhaf gelecek ancak beni en çok etkileyen roman, Mary Shelley’nin “Frankenstein”ıdır. O vakit onu bir dehşet romanı üzere okumuştum. Hem korkmuştum, o dehşetin lezzetini almıştım hem de çok büyük keyif duymuştum. Tabip Frankenstein‘ın bir insan yaratması ve sonra ondan korkması, tiksinmesi… O yarattığı insanın makus bir imgesi vardı lakin ruhunun da giderek canavara dönüşmesinin nedeni ise sevgisizlikti.

Buket Uzuner:  Erkek kahramanları okudum, bayan kahramanları yazdım

Çocukken en sevdiğim kitaplar, Jules Verne’in iki kitabı: “Denizler Altında 20 Bin Fersah” ile “Aya Yolculuk”, Ömer Seyfettin’in “Kaşağı” ve çizgi romanlardı. “Tenten”, “Heidi”, “Teksas Tommiks” okumayı çok severdim. “Heidi” dışında bunların hepsi erkek kahramanlardı ve ben buna küçük bir kız olarak üzülürdüm. Zira sanat ve edebiyatta bayanların temsiliyetini, kendime rol modeli maceracı bir bayan kahraman bulamazdım. Artık iki bayan karakterin kahraman olduğu “Defne Kaman ve Umay Nine’nin Maceraları”nı yazmamın bir nedeni de budur.

İnci Aral: “Arı Maya” ve “Bambi”nin gücü

“Bambi’yi çok severdim bir de “Arı Maya”yı. Arı Maya çok yalnızdı, annesini kaybetmişti ve kendi başına var olmaya çalışırdı. Bambi ise hem korkaktı hem de çok mertti. Birçok şeyden korkardı fakat hayatın üstüne üstüne gitme yüreği vardı onda. Bu yüzden ikisi benim çocukluğumda etkilendiğim kitaplardı.

Mario Levi: Tuğcu ve Hugo… Yalnız bir çocuğun arayışları…

Bizim jenerasyonun çocukları Kemalettin Tuğcu’nun romanlarıyla da büyüdü. Yaşananların hassas taraflarını hayatım müddetince bu yüzden mi sevdim? Birinci okuduğum Fransızca romansa Victor Hugo’nun “Sefiller”idir. O da galiba birebir duygusal coğrafyaya çıkıyordu. Yalnız bir çocuğun arayışları. Yazarlığa yavaş yavaş hazırlandığımı nereden bilebilirdim?

Aslı Tohumcu: “Karpatlar Şatosu” müellif olmayı isteme sebep oldu

Çocukken, tam olarak 13-15 yaşlarım ortasında, en sevdiğim kitap Jules Verne’in “Karpatlar Şatosu” isimli kısa romanıydı. Romandaki o tekinsizlik, o tuhaf karanlık sanırım, beni kitabı tekrar tekrar okumaya itmişti. Bilim, gizem, aşk, cinayet, intikam, dram… Ne ararsanız vardı “Karpatlar Şatosu”nda. Hatta muharrir olmayı istememe sebep de bu kısa romanıdır Verne’in. O kadar çok etkilenmiştim ki anlattığı kıssadan, birinci okuduğum günün akşamı anneme koşup “Anne ben de muharrir olmak, Jules Verne üzere heyecanlı öyküler anlatmak istiyorum” demiştim.