Kültürel mirasın taşıyıcıları
KÜLTÜR SANAT SERVİSİ – Oyuncu Ozan Demircioğlu tarafından hayata geçirilen Gençlik Haritası, sanatsal faaliyetleri dezavantajlı kümelere ulaştırmayı, sanatın güzelleştirici gücünü yaymayı hedefliyor. Bu kapsamda Gençlik Haritası takımı yıl boyunca Meddah, Orta Oyunu, Karagöz-Hacivat, Kukla, Köy Seyirlik üzere atölyeleri kırsal kesimde çocuklarla buluşturmayı sürdürüyor. Demircioğlu, toplumun ve dünyanın farkında olan bireyleri; eşit, özgür ve adil bir çerçevede buluşturmayı amaçladıklarını söylüyor.
Somut olmayan kültürel mirasımız üzerine ne tıp çalışmalar yapıyorsunuz?
Lisans eğitimimin sanat tarihi ve tiyatro kısmı olması üzerine her iki alanda da kültürel çalışmaların, geçmiş-gelecek kontaklarının, geleneklerin farkında olmam bu çalışmanın temel yerini oluşturdu. Gençlik Haritası olarak bu projemizin Avrupa Birliği Sivil Düşün dayanağı alması bu hayalimizi ve çalışmamızı mümkün ve gerçekçi kıldı.
Şimdilik iki başka projeye devam ediyoruz. Somut Olmayan Kültürel Mirasımız: Klasik Türk Tiyatrosu Ankara(Kızılcahamam, Nallıhan, Güdül, Mamak, Kahramankazan, Çamlıdere) ve İç Anadolu bölgesinde dört kentte. (Aksaray, Kırıkkale, Nevşehir, Kayseri) Lakin umuyoruz ki tüm Türkiye’nin her yerine bu prototip çalışmamızı götürür ve lokal halkları Klâsik Türk Tiyatrosu ile buluşturabiliriz. Bu çalışmalarda Bambu Sahne, Ankara Üniversitesi, Hatay Kent Tiyatrosu üzere birçok paydaşımız bizlerle el ele.
Bu projeyle neyi hedefliyorsunuz?
Türkiye’de Somut Olmayan Kültürel Mirasları açığa çıkararak bunları toplumda var etmeyi, bunu tanıtarak çağdaş bir biçimde sanat ve kültür hayatımıza dahil etmeyi istiyoruz.
Modernleşen dünyada sinema teknolojik gelişmelerden faydalanarak izleyenlerin hayal dünyasına yeni imgeler doğurabiliyor. Tiyatroda yeni sahne teknikleriyle, yeni niyet akımlarıyla ülkemizdeki çalışmalardan daima bir parmak önde gidiyor. Klasik Türk Tiyatromuzu çağdaş sanat anlayışıyla karşılaştırdığımızda yüzyıllardır kendi disiplinini koruduğunu ve geride kaldığını görüyoruz. Klâsik Türk Tiyatrosu var olduğu kültürden beslenerek ayakta kalıyor. Kuşak değiştikçe bu da giderek azalmaya başladı. Yeni jenerasyon o bölgede, yörede yahut coğrafya da olmadığı için klâsik ve kültürel transfer maalesef kelam konusu olamıyor. Toplum olarak muhakkak geçmiş kalıplara sığınmayı, geleneği “muhafaza” etmeyle karıştırıyoruz. Bu çalışmayla Klasik Türk Tiyatrosunu yeni nesillere tanıtıp unutulmamasını sağlamayı, hem de çağın getirdiği yenilikler ile harmanlayıp geliştirmeyi hedefliyoruz.
Gençlik Haritası takımı yıl boyunca Meddah, Orta Oyunu, Karagöz-Hacivat, Kukla, Köy Seyirlik üzere atölyeleri kırsal kesimde çocuklarla buluşturuyor.
Somut olmayan kültürel miras üzerine yapılan çalışmalar bugün daha da değer kazanıyor…
Kültür; periyoda, çağa, şartlara ayak uydurmak zorundadır. Klasik Türk Tiyatrosu yüzyıllardır süregelen cümbüş kültürümüzdür. Karagöz’ün, Orta Oyunu’nun, Köy Seyirlik oyunlarımızın içeriğinde daima bizi yahut komşumuzu anlatan tiplemeler vardır. Toplumumuzun hafızasını tazelerken, birlik ve beraberliğimize dayanak olur. Aktarmayı amaçladığımız kültürel miras kavramı, aslında toplum için bir kimlik muhafazası manası taşımaktadır. Çağdaşlaşma ile dahil olduğumuz sosyo-kültürel yapının daima olarak değişmesi, var olan bir belleği unutulma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmaktadır. Geçmişte doğal olarak ortaya çıkan ve bellek oluşturan klasik Türk tiyatrosu ögeleri, vakit içerisinde kentleşme ile birlikte yalnızca muhakkak vakitlerde ve yerlerde, bağlamından başka bir halde icra edilmeye başlamıştır. Bu da bir geleneğin unutulma korkusunu ortaya çıkarmıştır. Geçmiş tarihi bilgilerden çok bugünün ve Dünya’nın kültürel köprüsünü de oluşturmayı sağlamaktadır.
Çocuklarımızın küçük yaşlarda kültürel mirasımız ile tanışması nasıl sağlanabilir?
Bir kültürel belleğin oluşması ve aktarılabilmesi için öncelikle o kültürün ve geleneğin öğrenilmesi ve imkân dahilinde uygulanabilmesi gerekmektedir. Zekânın bedensel, zihinsel ve toplumsal olarak en süratli geliştiği periyot ise çocukluk devridir. Çocuklar, muhakkak yaş aralıklarında araştırmanın ve keşfetmenin farklı istikametlerini kavramaya başlarlar. Öğrenmiş oldukları bilgiler kimliklerini ve kültürel belleklerini oluşturmalarına yardımcı olur. Öğrenme evresindeki en büyük katkı ise aileden sonra eğitime düşmektedir. Klâsik Türk tiyatrosu, eğitim planlarına dahil edilebilirse çocuklar kültürel miraslarıyla daha erken yaşlarda tanışma imkânı bulabilirler. Bu sayede bir çocuğa bile ulaşılması, geleneği aktarabilecek bir kişi kazanmak demektir. Küçük yaşlardan itibaren kendi kimliğimizi ve belleğimizi oluşturabilirsek, kültürel miraslarımızı geleceğe aktarabilen sağlıklı bireyler olabiliriz.