Yeşil mutabakat altın fırsat sunuyor
Aylin Rana Aydin – İklim değişikliği, etraf, Yeşil Mutabakat üzere hususlar Türkiye’nin ihracatını etkileyen uzun vadeli bir mevzuya dönüşüyor. Bu kapsamda greenwashing (yeşil aklama) konusu da öne çıkarken, tüketiciler artık aldatıcı reklamlarla karşılaşmamak için daha şuurlu hale geliyor. Türkiye’nin bu dönüşüme ayak uydurduğu takdirde birçok ülkenin önüne de geçebileceği tabir ediliyor.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan YAK Avukatlık Ortağı Özge Konukçu, yurtdışındaki şirketlerin çevreci ve sürdürülebilir uygulamalara odaklanarak faaliyetlerini yine yapılandırdığını belirtirken, bu trende ayak uydurmayan ihracatçıların, rekabet güçlerinin zayıflayabileceğini ve yeni pazarlarda muvaffakiyet elde etmede zorluklar yaşayabileceğini söyledi.
Sınırda karbon düzenlemesinin 2026’da devreye gireceğinin öngörüldüğünü kaydeden Konukçu, “Ancak 2023’te bir pilot uygulama olarak başlayacak ve yalnızca raporlama yapılacak. 2026’dan itibaren ise bu düzenleme vergiye dönüşecek. Gayesi, AB ülkelerindeki üzere karbon sertifikaları olan ve etrafa uyumlu olmayan düşük maliyetlerle üretim yapan başka ülkelerin, eserlerini daha düşük fiyatlarla satmasını engellemektir. Bu uygulamanın gayesi, karbon salınımını azaltmayı hedefleyen ve maliyetleri yükselen şirketler dezavantajlı duruma düşmemesi” dedi.
2026’da başlayacak
Hazır olmayan ihracatçıların ihracat potansiyelinin düşebileceğini aktaran Konukçu, “İhracatçılar, vergi yüklerinin ve işletme maliyetlerinin artmasıyla karşı karşıya kalacaklar. Bu da ihracat potansiyellerini azaltabilir ve rekabet güçlerini olumsuz etkileyebilir. Bunun dışında Avrupa Birliği üzere kimi bölgelerde, şirketlerin çevresel ve toplumsal mevzulara ait makul standartları karşılamaları gerekmektedir” dedi.
Tüketicilerin çevresel ve toplumsal hususlara duyarlılıklarının arttığını lisana getiren Konukçu, “Yeni jenerasyon tüketiciler, etrafa ziyan veren eserleri tercih etmeyerek sürdürülebilir eserlere yönelmektedir. Bu durum, ihracatçıların çevreci ve toplumsal açıdan sorumlu üretim ve işletme tekniklerine geçiş yapma gereksinimini ortaya çıkarıyor” diye konuştu.
Konukçu, şirketlerin etrafla ilgili beyanları konusunda sorun yaşamamak için yapması gerekenleri şöyle açıkladı: “Şirketler öncelikle kendi yapılanmalarında etrafa ait konuların takip edilmesi ve siyasetlerin belirlenmesi için komiteler kurabilir. Bu komitelerin mevcut durumları saptaması kadar gelecekte oluşabilecek çevresel tesirleri de saptaması epey kıymetlidir.
Risklerin görülmesi, farkındalık ve bu doğrultuda belirlenecek stratejiler hayli kıymetli. Etrafa hassas siyasetlerin geliştirilmesine ek olarak şirketlere bilhassa beyanlarında genel tabirlere yer vermemelerini öneririz.”
Öne geçme fırsatı
Konukçu, “Türkiye bu dönüşüme ayak uydurursa, birçok ülkenin önüne geçebilir ve ithalat konusunda da başarılı olabilir. Bu, Türkiye’nin gelişmekte olan iktisat şemsiyesi altından çıkarak öne geçebilmesi için hoş bir fırsat olabilir” dedi.