‘Vücut için olmazsa olmaz’ deniyor! Bu 3 destek her şeyi değiştirebilir
Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Vücudumuzun en küçük yapıtaşı olan hücrelerimiz, binlerce biyokimyasal aktiviteler aracılığıyla fonksiyonlarını yerine getiriyor. Hücrelerimiz de sağlıklı bir biçimde çalışabilmek için vitamin ve mineral olarak isimlendirdiğimiz mikro besin öğelerine gereksinimi bulunuyor. Vitamin ve minarelleri çoklukla ya beslenme yoluyla ya da D vitamininde olduğu üzere güneşten alıyoruz. Lakin yapılan beslenme yanlışları, bitkilerin yanlışsız şartlarda yetiştirilmemesi, kimyasal ilaçlar, toprak verimsizliği, pişirme kusurları yahut çok sürece tabi tutulan paketlenmiş besinlerin tüketilmesi üzere nedenlerle ya da güneşten korunmak için kullanılan kremler nedeniyle bedenimiz vitaminlerden faal bir halde yararlanamıyor. Yaşanan bu durum da kısa yahut uzun vadede vitamin eksikliğine yol açabiliyor. Bu eksiklik fark edilmediği ve gereğince yerine konulmadığı takdirde ise bedende birtakım semptom ve hastalıkların görülmesi kaçınılmaz oluyor. Dr. Elif Pasha ve Dr. Filiz Gültekin tertipli kullanılması gereken olmazsa olmaz 3 vitamin, mineral ve yağı sıraladı, tesirlerini açıkladı.
1- TOPLUMDA YÜKSEK ORANDA EKSİKLİĞİ GÖRÜLEN D VİTAMİNİ
Dr. Elif Pasha: D vitamini, güneşle birlikte kolesterolden ürettiğimiz ve cilt altında depoladığımız öncül molekülden meydana gelir. Asıl güneşin UVB ışınları bu vitaminin oluşumu için gereklidir. Ancak UVB ışınlarını ülkü olarak mayıs ile eylül ayları ortasında güneş ışınlarının bilhassa dik geldiği 11.30-13.30 saatlerinde alabiliriz. Olağan birçoğumuz bu saatlerde güneşten kaçtığımız ya da SPF pahası yüksek kremlerle derimizi muhafazaya çalıştığımız için D vitamini sentezleyemeyiz. Bu nedenle toplumda yüksek oranda D vitamini eksikliğinin olduğunu görüyoruz.D vitamini bedenimizde bilhassa kalsiyum metabolizması ve kemik sıhhati için kıymetli.
‘TEK SEFERDE DEĞİL, KADEME KADEME YÜKSELTİLMELİ’
Bunun yanında son yıllarda yapılan çalışmalar D vitaminin yalnızca kemik sıhhatinde değil, tüm hücrelerin işlevi için değerli olduğunu gösteriyor. Bağışıklık sisteminin değerli bir dengeleyicisi olduğunu görüyoruz ki pandemi devri de bize bunu kanıtladı. D vitamini pahası yüksek olan, Kovid enfeksiyonlu bireylerin ağır bakıma girme oranlarının daha düşük olduğu görüldü. Akut enfeksiyonların yanında menopoz, osteoporoz, diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları yahut otoimmün hastalıklarda da D vitamini düzeyinin yüksek olması hastalık seyri yahut şiddeti açısından yarar sağlıyor. Bu nedenle D vitamini düzeyi ölçümü yapıldığında 40 ng/mL altında olduğu görülürse kesinlikle yükseltilmesi için destek edilmeli.
D vitamini destek ederken de tek seferde çok yüksek dozda almak yerine tıpkı güneşten aldığımız üzere günlük dozlarda almak, hem bedenin adaptasyonu hem de vitamini aktif bir formda kullanabilmesi için yararlı. – Dr. Elif Pasha
Dr. Filiz Gültekin: D vitamininin daha çok hormon olarak nitelendirebilecek çok değerli bir vitamin. Vücudumuzda 2000 kadar farklı gen üzerinde tesirli ve sıhhat için sayısız yararı var. Öncelikle kemik sıhhati için bedenin kalsiyumu emme yeteneğini düzenler. Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Kanseri önler, bağışıklık sistemi üzerinde destekleyici tesirleri vardır. Yeniden ruh sıhhati üzerinde de çok olumlu tesirleri olan D vitaminini en çok balık, karaciğer, yumurta ve tereyağından alırız. Ana D vitamini kaynağımız ise güneştir. Kâfi güneş almamak D vitaminin eksikliğinin en önemli sebebidir. Yeniden tertipli D vitamini desteği almamak da D vitamini eksikliğine sebep olur. Büyüme, gelişme, gebelik, fazla karbonhidrat tüketimi üzere durumlar D vitamini muhtaçlığını artırır.
2- TÜM HÜCRELER İÇİN GEREKLİ OLAN OMEGA 3
Dr. Elif Pasha: Omega 3’ler aslında bir vitamin değil, bedende yangı oluşumunu önleyen yağlardır. En önemli beyin, göz, kalp ve damar sıhhatimiz olmak üzere tüm hücreler için gereklidir. Omega 3 kaynağımız esasen hayvansal kaynaklar olması gerekirken, endüstrileşen dünyada beslendiğimiz hayvanların güneş görmeden ve doğal ortamda beslenmeden büyütülmesi bizim de onlardan alacağımız Omega 3 kaynağından mahrum bırakıyor. En doğal ortamında büyüyen hayvansal kaynak olarak balıklardan alabiliriz. Fakat en ülkü Omega 3 kaynağı olan balıklarsa soğuk deniz balıkları.
Her ne kadar 3 tarafı denizlerle kaplı bir ülke olsak da balık yeme alışkanlığımızın çok düşük ya da hiç yok. Öteki hayvansal kaynaklardan da alamadığımız durumda Omega 3’ten önemli oranda yoksun kalıyoruz. Buna bir de fast food yeme alışkanlığının eklenmesi, ayçiçek yağı, kanola yağı, margarin üzere Omega 6 içeriği yüksek yağ tüketimi Omega 3 gereksinimini daha da artırıyor. Ülkü olanı ise Omega 3 ile Omega 6’nın istikrarlı olması. Bu istikrarın bozulması ile yangı nedenli diyabet, kalp hastalıkları, damar tıkanıklığı, romatizma, eklem hastalıkları üzere birçok hastalıkla karşı karşıya kalıyoruz.
ETİKETTE YAZAN BU İKİ AYRINTIYA DİKKAT!
Dr. Filiz Gültekin: Omega 3 bedenimiz için gerekli olan ama bedenimizde da üretilemeyen bir yağ asididir. Bedende enflamasyona karşı savaşarak, nöronal enflamasyonu azaltır. Böylelikle demans ve fibromiyalji üzere hastalıklara karşı muhafaza sağlar. Kalp damar sıhhatinin korunması için değerlidir. Fazla yağı yakmak için yararlıdır. Eklemleri ve beyin hasarını onarır. Otoimmün hastalıklarda ve bağırsak sıhhatini desteklemek için ağır Omega 3 dayanağı gerekir. Birebir vakitte hücre zarının değerli bir bileşenidir. Beyin, retina ve kalpte bol ölçüde bulunur. HDL’yi yani yeterli kolesterolü artırır, trigliseridi düşürür, hudut sistemini dayanaklar. Beyindeki nöronların yapısını ve işlevini güzelleştirir. Kronik enflamasyonla savaşır. Kan basıncını azaltır. Otizm, hiperaktivite, dikkat eksikliği üzere durumlarda destek kullanımı epey yararlı olur.
Modern beslenmede Omega 6 kaynağı çok fazla lakin Omega 3 kaynağı ise çok az. Bu yüzden Omega 3’ten varlıklı beslenmek ve Omega 3 destek etmek yararlı. Omega 3’ün en kıymetli kaynakları balıklardır. Başta somon, uskumru, sardalya ve hamsi üzere balıklar Omega 3’ten zengindir. Omega 3 desteği alırken, içeriğindeki EPA DHA’nın toplam 1000 mg üzerinde olmasına dikkat edilmeli. Kapsülde kullanılan jelatinin kaynağı ve Omega 3’ün trigliserit formunda olması gerekir. Satın alınan eserin menşei ve hangi cinsten balıklardan elde edildiği, üretici firmanın emniyetli ve IFOS (International Fish Oil Standart) onaylı bir marka olması büyük kıymet taşıyor. – Dr. Filiz Gültekin
3- KAN TESTİNDE OLAĞAN ÇIKSA BİLE GEREKSİNİM DUYULAN MAGNEZYUM
Dr. Elif Pasha: Magnezyum gerek kendisi gerekse etkilediği enzimler nedeniyle gerekli bir mineral. Temel fonksiyonunu hücre içinde ve hücrenin güç oluşumunda rol oynayarak gösterir. Kas hücrelerinde gevşetici, beyin hücrelerinde sakinleştirici, kalpte ritmi düzenleyici, damarları genişletici, pankreas karaciğer üzere organlarda metabolizmayı destekleyici rol oynar. Beslenme yoluyla koyu yeşil yapraklı sebzelerden ve tohumlardan alabiliriz. Ancak magnezyumdan yoksul hale gelmiş topraktan bitkiye geçemediğinden ya da mahsulün daha verimli olması için kullanılan zirai ilaçlar magnezyumun bitkiye geçmesini engellemesinden ötürü besin yoluyla almamız güçleşiyor. Bunun yanında kullandığımız ilaçlar, mide asitinin yetersiz oluşu ya da bağırsak sıhhatinin bozuk olması magnezyumun emilimini bozduğundan bedenimize geçişi azalıyor, muhtaçlığımız artıyor.
Bazı hastalıklarda, yaşlılıkta ya da ağır spor yapanlarda gereksinim daha da arttığından gerek beslenme gerekse destek ile gereksinim karşılanmadığında da eksikliği sık görülür. Magnezyum insüline aracılık ederek hücrelerin glikoz almasını ve kullanmasını sağlar. Kronik hastalıklarda bilhassa magnezyum muhtaçlığı bulunur. Örneğin, diyabet hastalarında tedavinin muvaffakiyetini artırır.
Vücuttaki magnezyumun büyük çoğunluğu kemiklerin yapısında, kaslar ve öbür organların hücre içinde yer alır. Kan testi ile damarlarda hür halde dolaşan magnezyum ölçüsünü ölçeriz. Bedenimiz istikrarı gereği kanda ölçtüğümüz bu pahası sabit tutmaya çalıştığından hücrelerimizde ne kadar magnezyum eksik bunu tam manasıyla bilemeyiz. Yani kan testinde magnezyum normal aralıkta çıksa da ağır kas krampları yaşayan birinde kaslarda eksik olan magnezyum nedeniyle bu kramplar oluşur. – Dr. Elif Pasha
HANGİ MAGNEZYUM HANGİ ŞİKAYETE DÜZGÜN GELİYOR?
Bir diğer kıymetli nokta ise hastanın şikâyetlerine uygun magnezyum formunun kullanılmasıdır. Beyin kaynaklı bir şikayet varsa magnezyum l-treonat, magnezyum N-asetil taurinat yahut magnezyum glisinat ile daha güzel sonuç alınır. Kemik, eklem yahut kas sorunlarında magnezyum malat yahut magnezyum sitrat tercih edilmeli. Kasların desteklenmesinde magnezyum glisinat, hem magnezyum ile kas gevşemesi ve gücü hem de glisin ile kas tamiratı için yarar verir. Kabızlık meselesinde magnezyum oksit yahut yüksek doz magnezyum sitrat yarar verecektir. Magnezyumun günlük gereksinimi bayanlarda 320 mg, erkeklerde ise 420 mg kadardır. Dayanak yapılırken günlük dozun karşılanması şikayetlerin denetim altına alınmasında yarar verebilir.
Dr. Filiz Gültekin: Magnezyum eksikliğinin en sık görülen belirtileri ortasında uyku meseleleri, kas ağrıları, kabızlık, yüksek tansiyon, adet sancıları, kas krampları baş ağrısı, güç düşüklüğü ve ruhsal meseleler yer alıyor. Kan düzeyi olağan olsa bile magnezyum hayatımızda olması gereken bir mineraldir. Zira bahsedilen sebeplerin çağdaş hayatta çok fazla olması ve gereksinimin yüksek olması sebebiyle magnezyum her vakit düşme eğilimindedir. Magnezyumdan varlıklı beslenmek için sofranızda bulunması gereken besinler ise koyu yeşil renkli sebzeler, muz, kakao, domates, avokado ve kuru baklagiller.