‘Terörle uğraş kırmızı çizgimiz’
HABER MERKEZİ – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Vilnius’ta düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi sonrası düzenlediği basın toplantısında değerlendirmelerde bulundu. Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Erdoğan, özetle şu sözleri kullandı:
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI: Çatışmalar uzadıkça yıkım, kan ve gözyaşı da artarak devam ediyor. Savaşın faturasını yalnızca taraflar değil Avrupa’dan Afrika’ya, Asya’dan Balkanlar’a farklı coğrafyalardaki pek çok ülke ödüyor. Türkiye olarak müttefiklerimizle dayanışma içinde hareket ederken birebir vakitte savaşın sona ermesi için ağır uğraş harcıyoruz. Birinci günden itibaren Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni titizlikle uyguladık. Savaş gemilerinin Türk boğazlarından geçmesine müsaade etmedik. Böylelikle çatışmaların öbür bölgelere sıçramasının önüne geçtik. İstanbul süreciyle başlayan temas trafiği; Ukrayna tahılının sevkine müsaade veren Karadeniz Teşebbüsü ve esir takaslarıyla devam etti. Karadeniz Girişimi’nin tekrar uzatılması için görüşmelerimiz devam ediyor.
MAKUL BİR AÇIKLAMASI YOK: Türkiye’nin müttefiklerini savunma taahhüdüne bağlı olduğunu, İttifak Dayanışması çerçevesinde sorumluluklarını yerine getirdiğini vurguladım. Alışılmış dayanışma yalnızca bizim değil tüm müttefiklerin içselleştirmesi gereken bir prensiptir. Kimi müttefiklerimizin özellikle PKK’nın Suriye’deki uzantısı PYD/YPG ile kurdukları çarpık münasebet, ittifakın birlik ve bütünlüğüne ziyan veriyor. Bu yaklaşımın makul ve mantıklı hiçbir açıklaması yoktur. Müttefiklerimize, ‘Terör örgütleri ortasında ayrım yapmayın, İslam düşmanlığı ile çaba edin’ demeyi kendimize zül sayıyoruz. Yaklaşık 40 yıldır bölücü terör örgütüyle çaba eden bir ülkeyiz. Terörle ‘amansız ve amasız mücadele’ bizim kırmızı çizgimizdir. Artık tüm müttefiklerimizden kararlı ve net bir hal bekliyoruz. Bu husustaki bildirimizi açık bir formda ilettim. NATO tarihinde birinci kere Genel Sekreter tarafından Terörizmle Gayret Özel Koordinatörü atanacağı duyuruldu. 10 yılı aşkın müddettir güncellenmeyen rehber unsurların gözden geçirilmesi çalışmalarına başlanması kararı alındı.
AÇIK KAPI SİYASETİ: Türkiye, NATO’nun açık kapı siyasetini hep desteklemiş bir ülkedir. Hiçbir ülkenin ittifaka girmesine keyfi sebeplerle pürüz çıkarmadık. Finlandiya’nın üyeliği, NATO unsurlarına riayet eden, müttefiklik hukukunu içselleştiren ülkelere tutumumuzu teyit etmiştir.
STOLTENBERG VE KRISTERSSON İLE GÖRÜŞME: Türkiye’nin beklentilerini, üçlü muhtırada kayıtlı konuları, bugüne kadar İsveç’in taahhütlerini yerine getirme noktasında aktüel durumu değerlendirdik. Yaptığımız ortak açıklamayla İsveç’in üyelik süreciyle ilgili önümüzdeki devirde atılacak adımları tespit ettik. Buna nazaran Üçlü Daimi Ortak Mekanizma’nın yanı sıra İsveç’le bakan seviyesinde kurulmasına karar verilen İkili Güvenlik Sistemiyle terörle gayrette iş birliğini artıracağız. İsveç, tüm terör örgütleriyle gayret başta olmak üzere Üçlü Muhtıra’da kayıtlı konuların uygulanmasını içeren bir yol haritası sunacak. Ayrıyeten İsveç, ülkemizin Avrupa Birliği üyelik sürecine, ekonomimiz açısından kritik ehemmiyeti haiz Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesine ve vize serbestisine birlik üyesi sıfatıyla etkin dayanak verecek. Türkiye’ye uygulanan bilhassa savunma sanayi alanındaki kısıtlamaların kaldırılması noktasında, üzerine düşeni yapmayı sürdürecek. İsveç makamları pazartesi akşamı yaptığımız görüşme çerçevesinde yol haritasını bize sunacaklar. Biz de bunu TBMM’ye sunacağız. Doğal ki onay makamı birinci derecede Meclis’tir. Meclisten geçtikten sonra da benim onayıma gelir. Bir an evvel bu sürecin bitmesini de istiyoruz.
KURAN’A YÖNELİK AKIN: İnsanların kutsallarına saldırmak fikir hürriyeti değil, barbarlıktır, ilkelliktir, bir nevi terör aksiyonudur. Yalnızca İsveç’in değil, İslam düşmanlığının yükseldiği öbür ülkelerin de bu mevzuda kararlı önlemler alması gerekiyor. Bu beklentimizi lisana getirdik.
AB’DEN OLUMLU YAKLAŞIM BEKLİYORUZ: (AB’ye üyelik konusunda yeni bir evreye geçildi mi?) Biz bunu bütün başkanlarla görüştük. En son Von der Leyen ile de bu mevzuyu görüştük ve kendilerinden olumlu bir yaklaşımı bekliyoruz. Bu hususla ilgili de şu anda Büyükelçim Çağatay Beyefendi bu işin takipçisi, vazife onda. Temenni ederim ki yarın Brüksel’de yapılacak görüşmelerde tekrar bu ele alınacak. (NATO’da İsveç’e onay verdiniz. Bu, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne iştiraki için de bir seyahatin başlangıcı mıdır?) Ben ağzın bal yesin diyeyim. Temennim odur ki motamot senin umutlandığın üzere biz de umutlanalım.
F-16’DA HER ZAMANKİNDEN UMUTLUYUM: Sayın Biden elinden gelen her şeyi yapacağını bizlere söyledi, ‘Takipçisi olacağım ve umutluyum’ dedi. Lakin motamot işte bizde de nasıl Parlamento’dan geçmesi gerekiyorsa orada da Kongre’den geçmesinin gerektiğini ve vakit zaman Demokratlar’dan bazen Cumhuriyetçiler’den pürüz çıktığını tabir ettiler. Lakin gerek Sayın Lider gerek Dışişleri Bakanı bu konuynun takipçisi olacağını bizlere söylediler. Temennimiz odur ki bu süreç içerisinde olumlu bir neticeyi alırız. Her zamankinden ben de daha umutluyum.
AZOV TABURU KUMANDANLARININ TESLİMİ: Bu aslında Rusya ve Ukrayna ortasındaki bir görüşme sonucunda bize yansımıştı. Bizler, cuma gününe kadar olan süreçte bunlara konut sahipliği yaptık ve talep gelince olumlu bir yaklaşım sergileyelim dedik ve 6 Azov kumandanını kendilerine teslim etmiş olduk. Evvel Rusya’dan kimi açıklamalar oldu. Ancak daha sonra birtakım durumları öğrenince durum olumlu istikamete dönüştü. Ağustos ayı içinde Sayın Putin’le bir yüz yüze görüşmemiz olacağı kanaatindeyim. Orada da bunları tekrar yeniden ele alacağız.