Taş mercanlar yok olma tehlikesi ile karşı karşıya
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Lideri Prof. Dr. Bayram Öztürk, “Taş mercanlar iklim krizi nedeniyle tehdit altında. Bu nedenle muhakkak bölgelerde yavaş yavaş beyazlaşıyorlar. Türkiye denizlerinde iklim değişikliği nedeniyle beyazlaşan tek çeşit bu taş mercanlar. Ani sıcaklık değişikliği nedeniyle sıcaklaşmasına ve ölmesine neden oluyor” dedi.
Nesli tehlike altındaki taş mercanın (Cladocora caespitosa) ağır dağılım gösterdiği Çanakkale Dardanos’ta bilimsel izleme çalışmaları devam ediyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın üstlendiği proje kapsamında yasa dışı balıkçılık faaliyetleri, bilinçsiz avlanma ve çapa atımı nedeniyle ziyan gören mercan kolonilerine ait farkındalık oluşturularak bilinçlendirme faaliyetlerine odaklanıldı. Çalışma kapsamında, yasa dışı balıkçılık faaliyetleri, bilinçsiz avlanma ve çapa atımı nedeniyle ziyan gören mercanlar muhafaza altına alındı. Müdafaa altına alınan alanlar da bu sefer iklim değişikliği nedeniyle ani su sıcaklığından etkilenmeye başladı. Uzmanlar, iklim değişikliği nedeniyle biyolojik çeşitliliğe konut sahipliği yapan mercanların denizin ısınması sonucu beyazlaşarak yok olacağının öngörüldüğünü kaydetti.
“İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ NEDENİYLE BEYAZLAŞAN TEK CİNS TAŞ MERCANLAR”
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Lideri Prof. Dr. Bayram Öztürk, “Taş mercanların olduğu habitatlar muhafaza altına alındı. Çanakkale Boğazı’nda artık bir müdafaa alanımız var. Bu taş mercanlar, birçok canlı kümesini kendi içinde barındırıyor. Endemik, yani Akdeniz’e mahsus. TÜDAV tarafından geçen yıl müdafaa altına alınan bir tıp. Taş mercanların korunmasıyla ilgili kıymetli bir teşebbüs bu. Bir yandan da bir kitap çıktı. Bu kitabı da Doç. Dr. Barış Özalp çıkardı Dardanos’taki taş mercanlar ve bu mercanların korunmasıyla ilgili. Bu mercanların endemik olması kıymetli. İçinde yaptığımız çalışmaya nazaran 400’e yakın canlı kümesi yaşıyor. Fakat bu taş mercanlar iklim krizi nedeniyle tehdit altında zira yavaş yavaş aşikâr bölgelerde beyazlaşıyorlar. Türkiye denizlerinde iklim değişikliği nedeniyle beyazlaşan tek tıp yahut ani sıcaklık değişimleri nedeniyle beyazlaşan bu taş mercanlar. Hasebiyle iklim değişikliği Akdeniz’e yalnızca yabancı cinslerin girişini kolaylaştırmıyor, mevcut çeşitlerin ani sıcaklık değişimleri nedeniyle beyazlaşmasına ve ölmesine de neden oluyor. Öbür örnekler var mı ? Var. Bu durum ise biyo çeşitlilikteki değişimi ve azalmayı gösteriyor Öbür örnekler var mı ? Yılan balıkları var. Vermitit dediğimiz kabukluların oluşturduğu rifler var. Bu rifler de yavaş yavaş parçalanmaya başlıyor sıcaklık değişimleri ve anomalisi nedeniyle” dedi.
“TAŞ MERCAN ÖTEKİ CANLILARA KONUT OLUŞTURAN BİR TÜR”
Öztürk, “Bunların izlenmesi ve korunması lazım. Bununla ilgili Çanakkale Dardanos’ta bir küçük muhafaza alanı oluşturuldu. Bunu Doç. Dr. Barış Özalp yaptı. Ne olursa olsun yalnızca sert mercan yahut taş mercanlar değil öteki mercan cinsleri de müdafaa altına alındı. Taş mercan habitat oluşturan öteki canlılara mesken oluşturan bir tıp. Münasebetiyle taş mercanı ortadan alırsanız içinde yaşayan kabuklulara, balıklara ve öteki birçok canlı kümesini ortadan almış oluyorsunuz. Habitat oluşturan öteki tipler için konut oluşturan bir küme bu. Son derece önemli” dedi.
“KOLLUK KUVVETLERİYLE İRTİBATA GEÇMELERİ ÖNEMLİ”
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Teknolojileri Meslek Yüksekokulu Sualtı Teknolojisi Programı Öğretim Üyesi, Doç. Dr. Barış Özalp, cinslerin oluşturduğu habitatların birçok deniz canlısına yuva vazifesi gördüğünü belirterek vatandaşları uyardı. Doç. Dr. Özalp, ” Çanakkale Boğazı’nda bir muhafaza alanı olduğunu bilmeleri değerli. Türkiye’de çok hoş çok etkileyici kıyılarımız var. Fakat bir tane mercan resifi var. Bir tane müdafaa altında olan mercan resifi Çanakkale Boğazı’nda. Burası tıpkı vakitte ticari gemilerin geçiş bölgesi. Ona karşın bir müdafaa alanı olduğunu bilmeleri değerli. Bu bölgede, biz hala ne yazık ki gırgır avcılığı görüyoruz. Çok üzücü bir şey. Kolluk kuvvetleri ile ortak çalışmalarımız oluyor. Türkiye’de tek muhafaza alanı olmasına karşın gırgır teknelerinin alanın etrafında ağ attığını görüyorsunuz. Ağ atmak, çapa atmak bu tipler için kuşağı tehlikede olan ve yuva oluşturan çeşitler için çok düşünceli durumlar. Vatandaşa da vazife düşüyor. Bölgenin değerini bilmeliler. Çanakkale için söylüyorum. Müdafaa alanında hassas bir çeşidi ve bunun etrafındaki biyolojik çeşitliliği muhafazaya çaba ediyoruz. Bölgede av yapan muhafaza şamandırasına bağlanmaya çalışan, bölgenin etrafında yaklaşmaya çalışan küçük balıkçı olur büyük balıkçı olur kolluk kuvvetleriyle irtibata geçip bilgilendirmeleri ülkemiz için değerli. Yoksa çok küçük alanları koruyamazsınız. Burası büyük bir bölge değil fakat kıymetine dikkat çekmek lazım. Son yıllarda akvaryumculuğun öne plana çıktığını duyuyoruz. Hassastır dikkat edilsin Etrafta gördüklerinde ihbar etsinler ” formunda konuştu.