Tarlada bahçede işler makineye

DUYGU ERDOĞAN- Tarım alanları ve hayvancılıkta azalan personel oranı, pek çok alanda makineleşmeyi artırıyor. Mekanizasyon uygulamaları çeşitli süreçlerde çiftçiler için kurtarıcı oluyor. Fakat tarımın çoklukla küçük ve orta ölçekli aile işletmeleri tarafından yapıldığı Türkiye’de tek tek makine alımı sermaye gücü de istiyor. Bu nedenle ya üretici bölgelerde makineye özel birlikler oluşturulması ya da mevcut ziraat odalarının denetiminde makine parkları kurulması öneriliyor. 

Pek çok eserde yeni hasat devri geliyor. Daha evvel soğan hasadında olduğu üzere yeni yeni başlayan kiraz ve artacak olan kayısı hasadında da toplayacak personel aranıyor. Çay hasadı için de benzeri bir kaygı var. Bu dertler son yıllarda büyük gelişme kaydeden ziraî mekanizasyonun daha fazla tercih edilmesini sağlıyor. Kimi eserler için tam mekanizasyon sistemleri kullanılamasa da çeşitli süreçlerde makineler uygulamaya alınıyor. 

Minimum işçilik

Konya Ovası, üreticilerin yeni sistemleri en çok denediği alanlardan. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, tarımda çalışacak emekçi bulma sorunu ve artan personellik maliyetlerinin mekanizasyon kullanımını artırdığını söyledi. Soylu, çiftçilerin bu nedenlerle personelliği en az olan ve mekanizasyonla halledebileceği bitki kümelerine ağırlaştığını anlatırken, “Mesela şeker pancarında çapa yapmadan ilaçlı uğraş yapılan eser, patateste kendi hasat makineleri, mısır ve ay çiçeği üzere eserlerde damla sulama üzere sistemler kullanılıyor. Asgarî personellik gerektiren toprak sürece ve hasat sürecine yoğunlaşılıyor” dedi.

Ortak kullanım önerisi

Tarımsal üretimde bilhassa emekçi temini konusunda yaşanan zorluklar ve maliyetlerin artmasının işletmelerdeki profesyonelleşme eğilimini artırdığını belirten Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murad Çanakcı, teknolojik seviyelere bağlı olarak ziraî işletmelerde tam yahut yarı mekanizasyon sistemlerinin uygulanmakta olduğunu söz etti. Çanakcı, mevcut durumda Türkiye’de tarla bitkileri üretiminde ekimden hasada kadar yapılan süreçlerin büyük ölçüde mekanize olduğunu belirtti. Son yıllarda hayvansal üretimde sağım, yem karma, yem dağıtımı, ahır paklığı, çiftlik gübrelerinin uygulanması üzere süreçlerde mekanizasyon araçları kullanımında artış görüldüğünü belirten Çanakcı, ayrıyeten meyve yetiştiriciliğinde bahçe traktörleri kullanımının yanında budama, budama artıklarının kıymetlendirilmesi, sulama, hasat vb. süreçlerdeki mekanizasyon seviyesinin artışına dikkat çekti. Murad Çanakcı, tarım makinelerinde yerli üretim konusunda da Türk üreticilerin değerli çalışmalar yaptıklarını lisana getirdi.

Çanakcı, mekanizasyon kullanımının işletmeler için ek bir maliyet getireceğini vurgularken, bu nedenle küçük ölçekli işletmelerin makine satın almaları yerine ortak makine kullanım formüllerini tercih etmelerinin daha ekonomik olacağını lisana getirdi. Ortak makine kullanımının ise çeşitli kullanım metotları olabileceğini anlatan Çanakcı, bazı yörelerde uygulanan makine müteahhitliği, kimilerinde ise ziraat odası üzere birlikler tertibiyle sürecin yürütüldüğünü söz etti.

Muğla Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü tarafından 334 üreticiye yüzde 50 hibe ile makine dayanağı yapıldı.

Kirazda fiyat düşük, maliyet yüksek

Türkiye’nin erkenci kiraz üretim merkezi İzmir Kemalpaşa’da hasat başladı. Bölge Ziraat Odası Lideri Bülent Oray, personel maliyetinin günlük 30 lirayı aştığını, en düzgün kirazın ise 40 liradan satıldığını söyledi. Oray, “Soğuk hava ve yağmur birtakım eserlerde çatlama da yaptı. Pek çok üretici maliyetini çıkarmaya çalışıyor. Manise ilçeleri ve İzmir ilçelerinden gelen çalışanlar toplama yapıyor. Çok dikkatli personellik isteyen bir alan. Emekçi bulmak da maliyetini karşılamak da bizler için büyük sorun. 86 bin dekar alanda ekim var. Yüzde 20’ye yakın kayıp olabilir” dedi.