Tarihi minarenin kayıp yazıları ‘bisküviden’ çıktı
Selçuklu Devleti periyodunda, 1196-1197 tarihlerinde inşa edilen Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesindeki tarihi Ulu Cami’nin minaresi eğriliği ile biliniyor. Yıllardır eğik olmasına karşın ayakta duran minarenin yüzey bezemelerinde dökülmeler olunca restorasyon kararı verildi. Lakin minarenin birinci yapıldığı vakitlerde erdeme altı, orta jenerasyon ve alt düstur kısmında bulunan, devrin ustaları tarafından ‘kufi’ tekniği ile yazılan yazıların bir kısmının büsbütün, bir kısmının de kısmen döküldüğü tespit edildi. Bu yazıların yepyeni hali ile yine tespiti için titiz bir çalışma başlatıldı. Dökülen yazıların alt kısmında yer alan ve ‘bisküvi’ diye tabir edilen harçlar incelendi.
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Öğretim Vazifelisi Ali Toy ile Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sultan Murat Topçu’nun çalışması ile döküntü ve eksik yazıların tümü ortaya çıkarıldı. Böylelikle minarenin onarım süreci için kritik bir etap tamamlanmış oldu. Minaredeki onarım çalışmalarının yakın vakitte başlayacağı açıklandı.
‘YAZILAR BULUNMASA BÜYÜK EKSİKLİK OLACAKTI’
Vakıflar Sivas Bölge Müdürü Cemal Karaca, çok kıymetli bir çalışmanın tamamlandığını belirterek, “Bu müjdeli bir haber aslında. Bazen tarihi binaların yahut bu vakıf yapıtlarının hayat bulması noktasında karşımıza ne çıkacağını bilmiyoruz. Başlangıcında karşımıza minarede bulunan ve kaybolmaya yüz tutmuş ecdadın yapmış olduğu kufi yazılar çıktı. Bu fevkalade bir tespit aslında. Yazılara gerek gurura kısmındaki bulunan alt kısımda kaybolan kısımlar gerek orta jenerasyondaki kısımlar, gerekse alt esasta bulunan yazıların her biri periyot içerisinde yazılmış Selçuklu kufisi dediğimiz üslupla yazılan yazılardır. Böylelikle bu yazıları görür görmez üst kısımda kaybolanları da bulmak ismine yeniden tekniği açısından kullanıyorum ‘bisküvi’ dediğimiz, altta kalan harçlardan yola çıkarak, çok değerli iki hocamızla bu yazıların hakikatini ortaya çıkardık. Allah’a hamd ediyorum. Bu minare, her halükarda yapılır ve düzeltilir. Lakin bu yazılar bulunmazsa büyük bir eksik ve kayıp olurdu. Bugün mutluluğum kat kat arttı” dedi.
‘ŞEREFENİN ALTINDA ‘MÜLK ALLAH’INDIR’ YAZIYOR’
Karaca, minarenin 3 başka noktasındaki yazıların tümünün tekrar yerine yepyeni hali ile konulacağını belirterek, “İnşallah o yazılar şu anda konseyimize görüşmek üzere ele alındı. Onların kazandırılması noktasında onarım çalışması başladığı an, birinci evvel o yazıları kurtarmış olacağız. Minarenin erdeme kısmında Arapça, ‘Mülk Allah’ındır’, ortadaki jenerasyonda ise ‘Allah’tan öteki ilah yoktur. Hazreti Muhammed Allah’ın peygamberidir, Muhammed içinizden hiçbirinizin babası değildir’ yazmaktadır. Alt kısımda ise kısa, uyarıcı ve vurgulu yazılar var. Bir de alışılmış kendi periyot içerisinde bunların ‘kufi’ tekniği dediğimiz yazılar kullanılmış. Vilayetimizde hattat Cafer Kelkit ile başlattığımız çalışma ile sonuca yanlışsız ilerliyoruz” diye konuştu.