Taban fiyata endeksli birçok ödeme ve maaş arttı! İşte yeni sayılar

Mithat Yurdakul / Ankara – Asgari fiyatta orta artırım aşikâr oldu. Yeni minimum fiyat, temmuz ayından itibaren yüzde 34 artışla net 11 bin 402 lira olarak uygulanacak. 480 doların üzerinde bir sayıya karşılık gelen yeni minimum fiyatla, “500 dolar” maksadına de yaklaşılmış oldu. Toplantıda ortak mutabakata imza atan emekçi temsilcileri, dolar bazında en yüksek taban fiyata ulaşıldığına dikkat çekerken, patronlar ise açıklanan sayıdan istihdamın olumsuz etkilenmeyeceğini vurguladı.

Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nun, taban fiyata orta artırımı görüşmek üzere üçüncü toplantısı dün yapıldı. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Türk-İş Lideri Ergün Atalay ve TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, toplantının akabinde ortak açıklama yaptı.

REEL YÜZDE 312 ARTIŞ

Işıkhan, şunları söyledi: “Asgari Fiyat Tespit Kurulu çalışmalarımız, emekçi ve patron taraflarının uzlaşmasıyla sonuçlanmıştır. 2023 yılının ikinci yarısında geçerli olacak brüt taban fiyat fiyatı 13 bin 414 lira, net minimum fiyat meblağı 11 bin 402 lira olarak belirlenmiştir. Yaptığımız bu artışla yüzde 34 üzere enflasyon oranının oldukça üzerinde refah hissesini içeren bir oranla orta artırımı gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Geçtiğimiz yılın ikinci yarısına nazaran de taban fiyatı yüzde 107 oranında artırmış bulunuyoruz. Minimum fiyatı 2002 yılına nazaran nominal olarak 61 kat artırdık. Gerçek olarak yaklaşık yüzde 312 artış sağladık. Böylelikle çalışan kesiti enflasyona ezdirmediğimiz üzere refah artışından önemli bir hisse vermiş bulunuyoruz. Geçtiğimiz 6 ayda 400 lira olarak uyguladığımız taban fiyat takviyesini önümüzdeki 6 ayda 500 lira olarak uygulamaya devam edeceğiz.”

ENFLASYON VURGUSU

Atalay ise sürecin bayramdan evvel sonlanmasından ötürü keyifli olduğunu belirterek, “Bu süreçte de 2-3 defa Bakan beyefendi ile görüştüm, dün (pazartesi) akşam da Cumhurbaşkanı’mızla görüştüm. Geçen sene temmuz ayında yüzde 30 civarında bir orta artırım olmuştu. Bu sene de yüzde 34 civarında bir orta artırım oldu. Enflasyon durmadığı anda artırım almanın da bir manası olmuyor” dedi. Atalay, eski Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in minimum fiyat için işaret ettiği 500 dolarlık düzey için de “Yıllardır Türkiye’de yaşıyoruz ve TL üzerinden konuşuyoruz süreci. Dolar üzerinden de baktığımız vakit minimum fiyat şu anda 486 dolar düzeyinde. Tahminen de minimum fiyat tarihinin dolar bazında bakıldığı vakit en yüksek sayısı. Bu eksiksiz bir şey mi, değil. Ama bugünün kaidelerinde olması gereken buydu, bunu yaptık” diye konuştu.

İSTİHDAM GÖZETİLDİ

TİSK Lideri Özgür Burak Akkol ise, “Dengeli bir sayı için çalıştık. Bugün bütün imkanlarımızı sonuna kadar zorlayarak hem çalışanımızı, hem işletmecilerimizi, hem de istihdamı gözeten bu sayıya evet demenin memnuniyeti içindeyim. Tüm çalışanların fiyatlarının taban fiyat kadar olan kısmından vergi alınmaması uygulaması devam ediyor. Devletimiz sağ olsun, bu hususta daha evvelki uygulamanın devamını sağladı. 500 TL minimum fiyat takviyesi için de Cumhurbaşkanı’mız ve bakanımıza bir defa daha teşekkür ediyorum” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Taban Fiyat Kurulu tarafları olan TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, Türk-İş Lideri Ergün Atalay ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile bir ortaya geldi.

YOĞUN GÖRÜŞME TRAFİĞİ

Asgari fiyata orta artırım, 3 toplantının akabinde belirlenirken, liderler seviyesindeki görüşmelerle de süreç hızlandırıldı. Minimum fiyatta toplantılar devam ederken evvelki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret eden Türk-İş Lideri Atalay, minimum fiyatla ilgili talep ve toplantılarda gelinen noktayı aktardı. Atalay, Erdoğan’la görüşmesinin akabinde da Çalışma Bakanı Işıkhan ve TİSK Lideri Akkol ile üçlü görüşme yaptı.

‘UZLAŞI KÜLTÜRÜ İLE BELİRLENDİ’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeni taban fiyatın belirli olmasının akabinde toplumsal medya hesabından paylaşımda bulunarak, “Asgari fiyat temmuz ayından itibaren net 11 bin 402 TL olarak uygulanacaktır. Milletimize iyi ve uğurlu olsun. Emekçi ve patron tarafları başta olmak üzere, uzlaşı kültürü içerisinde minimum fiyatın belirlenmesinde emeği geçen tüm paydaşlara milletim ismine teşekkür ediyorum” tabirlerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, minimum fiyat orta artırımı ile birlikte yeni taban fiyatın net 11 bin 402 lira olduğunu belirterek “Süreci ortak akıl, istişare ve uzlaşı ile neticelendiren personel ve patron temsilcilerimize teşekkür ediyorum. Çalışma barışını koruyacak adımlar atmaya devam edeceğiz” dedi.

65 YAŞ, ENGELLİ, STAJYER AYLIKLARI DA ARTIYOR

2 bin 896 liralık net taban fiyat artırımının açıklamasının akabinde, minimum fiyata endeksli birçok ödeme ve maaşta da artış yapılacak. Artırım sonrasında işsizlik ödeneği en düşük 5 bin 365, en yüksek 10 bin 731 lira olacak. Doğum ve askerlik prim borçlanmasında en düşük prim günlük 143 liraya, en yüksek prim de 930 liraya yükselecek. 1 Temmuz’dan itibaren taban ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 13 bin 414 lira olurken, hala 2 bin 604 TL olarak uygulanan 65 yaş aylığı da 3 bin 490 lira olarak güncellenecek. Engelli aylığı da yeni artırımla yüzde 40 ve üzeri engelliler için 2 bin 329 lira, yüzde 70 ve üzeri için 3 bin 497 liraya yükselecek. Günlük rapor parası ayakta tedavide 299,57 lira, yatarak tedavide 224,75 liraya çıkacak. 1 Temmuz 2023’ten itibaren stajyer maaşları 3 bin 420 liraya, SGK’nın uyguladığı aylık GSS primi 402,42 liraya, isteğe bağlı sigortalılıkta prim fiyatı en düşük 4 bin 291 liraya, en yüksek 32 bin 195 liraya yükselecek. Prime temel çıkarda taban ve tavan fiyatlar ise 13 bin 414 lira, 100 bin 605 lira olarak güncellenecek.

İŞ İNSANLARI NE DEDİ?

İş dünyası temsilcileri, 11 bin 402 lira olarak belirlenen yeni minimum fiyatı genel olarak olumlu biçimde karşıladı. Birtakım iş insanlarının mevzuyla ilgili görüşleri şöyle:

Dış Ekonomik Alakalar Şurası (DEİK) Lideri Nail Olpak: “Asgari fiyatta yapılan yüzde 34 oranında artırım ile emeğin ulusal gelirden aldığı hissenin hak ettiği düzeylere gelecek olmasını, büyümenin kapsayıcılığını artırması bakımından pahalı buluyoruz. Patron üzerinde oluşacak yükün bir kısmının devletimiz tarafından karşılanması da rekabetçiliğimize mahzur oluşturmaması bakımından değerli olacaktır.”

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç: “Yeni minimum fiyat çalışma hayatımızın paydaşlarına güzel olsun. Çalışanın alım gücünün, enflasyonun üzerinde bir refah artışı ile korunması memnuniyet verici. Minimum fiyat paketinde üç hususun daha yer almasının faydalı olacağı kanaatindeyim. Birincisi, gelir vergisi dilimlerinin asgari fiyat artışı ve son 5 yılda yaşanan kayıplar dikkate alınarak güncellenmesi. İkincisi kıdem tazminatı tavanının enflasyon kadar yükseltilmesi. Üçüncüsü ise SGK üst limit çarpanının evvelki oranlara çekilmesidir.”