Naci Görür, muhtemel İstanbul sarsıntısı için beş ilçeye dikkat çekti

İBB Sarsıntı Risk İdaresi ve Kentsel Uygunlaştırma Dairesi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen “6306 Sayılı Yasa Kapsamında İlan Edilen Alan ve Yapılara Yönelik Data Toplama, Tesir Tahlili, Kıymetlendirme Çalışmasına” ilişkin bilgiler açıklandı. Buna nazaran, mümkün bir zelzelede İstanbul’da hasar görmesi beklenen kestirimi bina sayısı 207 bin olarak belirtildi.

Verilere nazaran, binaların yüzde 30’u 1980 öncesi, yüzde 40’ı 1980-2000 ortası, yüzde 30’u 2000 sonrası inşa edildi. Hasar görmesi beklenen her 3 binadan biri ise 2000 sonrası yapıldı. Hasar görmesi beklenen 207 bin binanın yüzde 95’ini oluşturan 196 bin 227 bina ise Avrupa yakasında tespit edildi.

İBB’nin, İTÜ ile yaptığı çalışmada, riskli binaların en ağır olduğu 3 ilçe ise Esenyurt, Büyükçekmece ve Küçükçekmece olarak açıklandı. Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, dataları kıymetlendirdi.

‘1 MİLYON 150 BİNE YAKI BİNANIN YÜZDE 10’U ÇOK AĞIR HASAR ALACAK’

Prof. Dr. Naci Görür, İstanbul’da 1 milyon 50 bin binanın yüzde 10’unun çok ağır hasar alacağını belirterek, “Benim o çalışmanın detaylarından bir haberim yok. Muhtemelen de doğrudur.. Yalnız, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı araştırmalara istinaden tüm İstanbul’da, Anadolu ve Avrupa yakasında zelzelede çok ağır hasar alacağı düşünülen bina sayısının 90 binin üzerinde olduğunu zati biliyoruz. Bütün İstanbul’da da, 1 milyon 150 bine yakın binanın varlığını biliyoruz. Demektir ki, bu aşağı üst işte yüzde 10’u, çok ağır hasar alacak. Başka hasarları saymıyorum yani çok ağır yıkılmayla direkt doğruya göçükle burun buruna kalacak bina sayısını 90 bin diye düşünüyorum. Doğal ki hafif hasar, orta hasar alacak bina sayısı da daha da fazla olacaktır” dedi.

‘BÜYÜKÇEKMECE, KÜÇÜKÇEKMECE, ESENYURT, FATİH, ZEYTİNBURNU’

Prof. Dr. Naci Görür, İBB’nin yaptığı çalışmaya ait, “Bu yanlışsız bir teşhistir. Avrupa Yakası yer prestijiyle, jeolojik formasyonlar prestijiyle sarsıntı kaynağı ile olan münasebetine nazaran Asya yakasından daha fazla ziyan göreceği de bir gerçektir. Bu da bize gösteriyor ki İstanbul’u bir an evvel zelzele dirençli hale getirmek için çalışmaların başlanması, yürütülmesi gerekir. İBB’nin bu çalışmasına katılıyorum. İstanbul’da zelzele gözetildiği vakit en fazla dikkat edilecek, ihtimam gösterilecek ilçeler ortasında Büyükçekmece, Küçükçekmece, Esenyurt ve bu tarihi yarımada Fatih o yöreler Zeytinburnu var. Artık burada alışılmış kıymetli olan buraların sarsıntı dirençli hale getirmek için gerekli çalışmaların ve hemhal bir an evvel başlatılması gerekir. Neden bu bölgeler daha fazla hasar alır? Zira bu bölgede demin dediğim üzere yer, çok izafî olarak güzel durumda değil. Keza bu bölgede yerden ötürü diyelim kayma, göçme, sıvılaşma sarsıntının büyük tesirini arttırma olayları yaygın olabilir. Bu bölgelerde, onun için bu türlü tabanlarda sarsıntının bir manada ziyanını arttıran ünitelerin olduğu yerde doğal ki sarsıntının şiddeti de fazlalaşıyor. Zelzelenin şiddeti fazla olunca yıkım fazlalaşıyor” dedi.

‘ESENYURT BELEDİYESİ’NE ZELZELEYE NASIL HAZIRLANACAĞI KONUSUNDA TAVSİYEDE BULUNDUM’

Esenyurt Belediyesi ile çalışmalara başladıklarını söz eden Prof. Dr. Naci Görür, “Esenyurt dediniz, mesela Esenyurt Belediyesi Lideri, Esenyurt’un sarsıntıya hazırlama noktasında yani bizden yardım almayı istiyor. Ben de yani elimden geldiğince bütün belediyelere, ilçe belediyelerine olduğu üzere bu belediyeye de bildiğim kadarıyla sarsıntıya nasıl hazırlanacağı konusunda tavsiyelerde bulundum. Toplantılar da hatta vakit zaman yapıyorum. İşte, bugünkü toplantı da yeniden bu fikir içerisinde oldu. Önemli çalışmaların yapılıp insanlarımızın sarsıntıdan ziyan görmemesi için uygulamalara geçilmesi, yere inilmesi, çalışmaların yapılması gerekli” dedi.

‘550’NİN ÜZERİNDE ETKİN ZELZELE VAR’

Prof. Dr. Naci Görür, Türkiye genelinde bulunan faal faylarla ilgili ikazda bulunarak şöyle devam etti: Türkiye çok büyük oranda canlı yani faal sarsıntılarla kesilmiş durumda. Yani bizim ülkemiz, aşağı üst 550’nin üzerinde etkin zelzele var. Türkiye’nin her yerinde sarsıntılar, faal zelzeleler mevcut. Kimi bölgelerde bu sarsıntılar daha ağır zelzele üretme kapasitesi daha fazla. Daha büyük zelzeleler üretebiliyor. Kimi yerlerde zelzele üreten fayların boyutu, sayısı daha az, yoğunluğu daha az olabiliyor. Sözgelimi, Orta Anadolu’da çok fazla sarsıntıyla karşı karşıya kalmayabiliyorsunuz. Fakat Doğu Anadolu’da, zelzelesi çok fazla hissedebiliyorsunuz. Güneydoğu’da hissedebiliyorsunuz Ege Bölgesi’nde daha fazla sarsıntı aktivitesinin fazla olduğunu görüyorsunuz. Lakin Kuzey Karadeniz Bölgesi’nde sarsıntılar daha az. Bu faal fayların dağılımına bağlı. Artık bir yerde faal fay varsa kesinlikle orada zelzeleler olacaktır. Zelzelelere karşı hazır olmak için o fayların olduğu yöreleri, kentleri, o fayların özelliklerini göz önüne alarak Zelzele dirençli hale getirecek çalışmaları yapmak lazım.