Milyonlara ek zam! Kritik bilgi bugün açıklanıyor

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı Temmuz devrinde uygulanacak minimum fiyat, emekli artırımı ve memur maaş artırımı için çalışmalarına 2 ay evvelce başladı.

MAYIS ENFLASYON BEKLENTİSİ NE OLDU?

Ekonomistlerin Mayıs ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 0,07 oldu. Ankete katılan ekonomistlerin Mayıs ayı için enflasyon beklentileri, en düşük yüzde eksi 1 ve en yüksek yüzde 2,4 aralığında yer alırken, yıllık enflasyonun yüzde 39,62’ye ineceği hesaplandı.

YÜZDE 15’LİK ARTIRIM GARANTİLENMİŞ OLDU

SSK ve Bağ-Kur emeklileri de 6 aylık enflasyon farkına nazaran artırım alacak. Nisan ayında açıklanan 4 aylık enflasyon bilgilerine nazaran, SSK ve Bağkur emeklilerinin artırımı da yüzde 15.21’e ulaştı. Daha evvel en düşük emekli aylığının 7 bin 500 liraya çıkarılması için düzenleme yapılmıştı. Bu artırım devrinde, 7 bin 500 liranın üzerinde aylık alan emeklilerinin aylıklarının da kademeli olarak yükseltilmesi için çalışma yapılması bekleniyor. Emekliler için bir öteki beklenti de enflasyon farklarının üzerine refah hissesi ek edilmesi.

ASGARİ FİYATTA BEKLENTİLER NELER?

Son periyotta en çok konuşulan mevzuların başında ise taban fiyat artırımı geliyor. Bahisle ilgili açıklamalarda bulunan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram “Asıl buradaki parametremiz 500 dolar ve 6 aylık enflasyon, buna nazaran enflasyon sayısı çıkacak ve bununla bir arada de en büyük referans bedelimiz sayın cumhurbaşkanının kamu emekçisine açıkladığı yüzde 45’lik artırım. Şayet refah hissesi da eklenirse yüzde 45’lik bir artış olmasını bekliyoruz” dedi.

Bayram, masadan çıkacak oranların maaşlara yansımasını ise “Burada senaryolarımız var. Yüzde 25 olursa yalnızca enflasyon dikkate alınırsa 10 bin 634 TL. Yüzde 30 olursa 11 bin 59 TL. Yüzde 40 olursa refah hissesi eklenmiş bir halde 11 bin 910 lira. Kamu personeline yapılan artırım referans kabul edilip tıpkı oranda yapılırsa 12 binler düzeyinde olur ki benim iddiam yüzde 45’ler seviyesinde” halinde açıkladı.

ÇALIŞMA HAYATINDA HAREKETLİ GÜNDEM

Milliyet Gazetesi Müellifi Cem Kılıç ise bugünkü yazısında şu sözleri kullandı: “Seçim sonrası yeni kabinenin de açıklanması ile birlikte çalışma hayatında bu haftadan itibaren hareketlilik başlayacaktır. EYT müracaatlarının sonuçlandırılması, emekli aylıklarına yapılacak artırımların belirlenmesi ve sonrasında minimum fiyata yapılacak Temmuz artırımı yeni devrin sıcak başlıkları. Öbür taraftan toplumsal güvenlik sisteminde atılması gereken adımlar ve verilen vaatlere yönelik hukuksal düzenlemelerin yapılması için de hummalı bir çalışma kelam konusu olacaktır.

1 Emekli artırımları: Bugün açıklanacak mayıs ayı enflasyonu sonrası SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarına temmuz ayında yapılacak artırımın değerli ölçüde şekillenmesi kelam konusu olacak. 3 Temmuz’da haziran ayına dair enflasyon da açıklanınca SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 6 aylık enflasyon farkı netleşecek. Şu an için dört aylık enflasyon yüzde 15.21. Bu orana mayıs ve haziran enflasyonu da eklenince artırım oranı ortaya çıkacak. Fakat emeklilerin alım gücünün korunması ismine refah hissesi verilmesi gerekli görünüyor. Aksi taktirde yüzde 20’nin altında kalacak artırım oranı ile emeklilerin alım gücünün korunması kelam konusu olamayacaktır.

2 Memur ve memur emeklileri: Memur ve memur emeklileri için de temmuz artırımı çok kıymetli. Memur ve memur emeklilerinin artırım oranları toplu mukaveleye nazaran belirleniyor. Temmuz ayında memur ve memur emeklileri yüzde 6 artırım alacaklar. Buna ek olarak enflasyonun yüzde 8’i aşan kısmı kadar enflasyon farkı da maaşlara yansıtılacak. Bu durumda şu an için memurların yüzde 7.21’lik bir enflasyon farkı alması kelam konusu. Mayıs ve haziran enflasyon oranları sonrası bu oran netleşecek. Lakin memur ve memur emeklilerinin de refah hissesinden yararlandırılması değerli bir muhtaçlık olarak ortada.

3 Taban fiyat: Minimum fiyat yılbaşında yüzde 54.6 oranında artırılarak 10.008 TL. olmuştu. Bu artış minimum ücretlilerin eline geçen net sayının artmasını sağlayan vergi istisnası ile birlikte değerli bir tesir doğuruyor. Öteki yandan fiyat artışları nedeniyle emeklilerde olduğu üzere minimum ücretlilerin de satın alma güçlerinin korunması gereksinimi ortaya çıktı. Temmuz ayında minimum fiyatın tekrar belirlenmesi bekleniyor. Bu durumda taban fiyat tespit komitesinin bu ay içerisinde toplantıya çağrılması ve tarafların yeni bir artış oranı üzerinde mutabakatının sağlanması gerekecektir. Haziran ayının bu manada çalışma hayatı açısından sıcak geçeceği görülüyor.

4 Sigorta prim teşvikleri değer kazanacak: Minimum fiyatta beklenen artış sonrası istihdam maliyetlerinin de artması kelam konusu olacak. Şu an iş dünyasının gündeminde bu artışla birlikte artacak istihdam maliyetlerine yönelik yeni teşviklerin hayata geçirilip geçirilmeyeceği var. Hali hazırda uygulanmakta olan minimum fiyat dayanağı temmuz ayı prestijiyle sona eriyor. 7103 kanun kodlu teşvikle bölgesel teşvik de geçtiğimiz periyotta sona ermişti.

Bu teşviklerin sona ermesi ve yeni teşvik siyasetlerin hayata geçirilmemesi sonrası istihdamda daralma riski ortaya çıkabilir. İzlenecek yeni iktisat siyasetlerinin uzantısı olarak vergilendirmeye yönelik atılacak yeni adımlar da bu riski artırabilir. Bu nedenle yeni bir teşvik sisteminin hayata geçirilmesi ve sigorta prim maliyetinin azaltılması gerekliliği doğacaktır. Minimum fiyata ait görüşmeler ile birlikte bu sürecin de yürütülmesi çok değerli.

5 Toplumsal güvenlik: Seçim sürecinde toplumsal güvenlik sistemine dair iki kıymetli vaat zikredildi. Bunlardan birincisi Bağ-Kur’lulara prim indirimiydi. Bağ-Kur’lular SSK’lılardan farklı olarak 9.000 prim günüyle emekli olabiliyorlar. 9.000 günün azaltılması istikametinde çok uzun vakittir dillendirilen talepleri seçim öncesinde karşılık bulmuştu. Bu tarafta hazırlanacak hukuksal düzenlemenin Meclis’te kabul edilmesi ile bu vaat yerine getirilebilir. Tüzel düzenleme hazırlandığında kapsam ve yürürlük tarihinin ne olacağı ortaya çıkacaktır. Düzenlemenin kapsamı ve yürürlük tarihine nazaran EYT’li Bağ-Kur’luların çabucak emekli olabilmeleri mümkün olabilir.

Ev bayanlarına prim desteği

Sosyal güvenlik sistemine dair seçim sürecinde zikredilen ikinci vaat ise konut bayanlarının emekliliğine yönelikti. Konut bayanlarının emeklilik için ödeyecekleri primlerin üçte birinin devlet tarafından karşılanacağı söz edildi. Bu durumda hali hazırda yürürlükte olan isteğe bağlı sigortalılık uygulamasında ödenmesi gereken aylık 3.202 TL’nin 1.067 TL’sinin devlet tarafından karşılanması kelam konusu olacaktır. Bu iki vaadin birlikte hayata geçmesi ile konut bayanlarının isteğe bağlı sigortalı olma talepleri artacaktır. Şu an için isteğe bağlı sigortalı olarak ödenen primler Bağ-Kur’a sayılıyor. Bağ-Kur’luların da SSK’lılar üzere 7.200 değil 9.000 günle emekli olmaları nedeniyle pek çok kişi isteğe bağlı sigortalılığı tercih etmiyor ve ne yazık ki uydurma sigortalılığa yönleniyor. Bu iki vaadin birlikte hayata geçmesi sonrası isteğe bağlı sigortalılıkta artış olacağı üzere düzmece sigortalılıkta da azalış kelam konusu olacaktır.