Merkez Bankası’nın yeni faiz kararına uzmanlar ne dedi? İşte birinci değerlendirmeler…
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Murat Ferman açıklamasında şu tabirleri kullandı: “2 ile 12 ortasında bir olasılığa daha çok ihtimal vermiştik. Ortalama 6.5 olarak yakaladık. Çetinkaya’nın devrinde 600 bp’lik bir hareketi gözlemliyoruz. Bunları vakit içerisinde kestirmek mümkün fakat varsayım ediyorum para siyaseti şurası üyelerinin bilhassa bu faiz oranının bu noktada tutulmasında tesirli davrandıklarını düşünüyorum.
Cumhurbaşkanı ve Bahçeli hareket alanı açmaya yönelik beyanlarını vermişlerdi. Bugüne kadar 27 ay boyunca faizi değerli bir merkez bankacılığı aracılığı olarak imtina eden PPK’nın bu açılan yolda ihtiyatlı, güçlü bir sinyal tesiri verdiğini görüyorum.
FAİZ ARTIŞI GÖRÜR MÜYÜZ?
Evet ben bundan sonra zincirin halkalarının üst taraflı olarak birbiri gerisine ek edileceğini. Tesir tahlili yoluyla sonuçların da izleneceğini görüyoruz.
ENFLASYONUN DÜŞÜŞÜNE NAZARAN Mİ HAREKET EDİLECEK?
Enflasyonun öngörülebilir bir iniş patikasına girip girmediğini görecekler. Burada çekirdek enflasyon kıymetli çekirdek enflasyonun da alt çekirdekleri değerli. Avrupa’da kaliteli çekirdek enflasyon üzere kavramlar var. Bu metinde çekirdek enflasyon kavramına yer verilmemiş. En değerli noktalardan bir tanesi zelzele konusuna yer verilmemesi son metinde servet kaybının getireceği harcamanın ulusal gelir muhasebesi açısından büyümeye olumlu katkı yaratacağı ortadaydı. Bu sonuç prestijiyle özgürleştirici harcamaları artırıcı bir durumdur. Büyümeye müspet tesirde bulunurken enflasyonla uğraştaki sıkılaştırmaya mani olucu bir metottur. Gaz-fren ayarı ile merkez bankası yoluna devam edecek. Kurumsal olarak bankaları ürkütmemek istediklerini görüyoruz.
“YENİ DÜZENLEMELER GELEBİLİR”
Merkez Bankası Lideri hiçbir sinyalde bulunmayarak durumunu kuvvetlendirmek istedi. Onlar da kendi iç istikrarlarını kurmaya çalışıyorlar. PPK ve lider yardımcılarında değişiklik yok. Bu çerçevede sayın Cumhurbaşkanının açmış olduğu hareket alanı çerçevesinde bu aracı kullanmaya tekrar döndükleri görülüyor.
Biz faizi tek araç olarak görmüyoruz. Öteki araçları da ortaya çıkaracağız diyor. Makroihtiyati önlemlere atıfta bulunulmaması değişik, bu vazgeçildiğini göstermez. Merkez Bankası bağımsızlığını yalnızca gösterge faizi üzerinden çıpalamak istemiyor. Makroihtiyati önlemler, yeni düzenlemeler gelebilir.
Yeni kimi uygulamalar gelebilir. Bankalar görece şad durumda. Ellerindeki düşük faizli devlet kağıtlarının getireceği yüklerden çekiniliyordu.
Netice prestijiyle bankaların durumunu da kimse kendine kaygı edinmesin bankacı dostlarımız düşük faizli devlet kağıtlarından bahsediyorlarsa da ellerinde enflasyona endeksli kağıtlar var. Onlar hesaplarını uygun yapmıştır.”
ORTA VE UZUN VADEDE PİYASALARA TESİRİ NE OLUR?
Ekonomist Muhammet Bayram ise açıklamasında şu sözleri kullandı: “Dolar kurunda bir ölçü yükselme seyredebiliriz. Mehmet Şimşek’in vazifeye gelmesiyle üst taraflı salınım görmüştük. Yıl sonu prestijiyle 26-28 ortası olacağı öngörülmüştü.
Piyasaların kademeli formda incelediğini görebiliriz. TÜFE’ye çok dikkat çekilmiş burada fiyat alışkanlıkları değişti. Artık fiyat sorgulamadan satın alma yapabiliyoruz. Fiyat arttıkça enflasyon artıyor bu döngünün kırılması hedeflenmiş.
Biz yüzde 20’ler düzeyinde varsayımda bulunmuştuk. ben kademeli halde faiz artışının yapılacağını düşünüyorum.
Bankacılık sisteminde iki ayda faiz karaborsacılığı var. Şu anda 15 milyon TL kredi için aylık yüzde 6 yıllık yüzde 72 borçlanan işletmemiz var. Bu faiz karaborsacılığı. Bunun önüne geçmek için bir tedbir olarak görebiliriz.
Merkez Bankası’nın gayesinin ben tam olarak tekrarlandığını düşünüyorum. Hedefi yatırım, üretim, istihdam modeline uygun, araç olarak bağımsız hareket edebileceğini göreceğiz.
Biz son devirde enflasyonun azalığını gördük. 0.04 enflasyon oluştu. Karadeniz doğal gazının tüketim bedelleri faturalara yansımadı. Birebir biçimde bütçe gelirlerimizi artırmamız lazım. ABD çabucak bütçe gelirlerini artırdı. Kendilerinde sınırsız para basma gücü var. Biz artırsak bütçemizi bizim iktisada ziyanı daha fazla olurdu. Bütçe gelirlerimizi artırmak ismine sıkı maliye siyaseti güdülecek. Kamu harcamalarında kontrol olacağını görebiliriz.”