‘Mavi bayrak’ unvanını kaybetmişti! Dere gitti, çöpü kaldı
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün son günlerde ‘turuncu’ ve ‘sarı’ kod ikazları verdiği Doğu Karadeniz’de, tesirli olan sağanaklarla birlikte, rengi yeşilden kahverengiye dönen derelerde taşkın yaşanırken, birçok bölgede sel ve heyelanlar meydana geldi. Güç nakil sınırları ve alt yapıda hasara yol açan, can ve mal kayıplarına neden olan sellerde, bilhassa yüksek kesitlere atılan çöpler, debisi artan derelere sürüklenip, ulaştığı Karadeniz kıyılarında birikiyor.
Trabzon’un Sürmene ilçesinde ‘mavi bayrak’ unvanını 2007 yılında kaybeden Çamburnu Tabiat Parkı sonları içerisindeki Çamburnu Plajı’na ulaşan çöpler, kirlik oluşturuyor. İnsanların denize girip yüzdüğü plaj, evsel, plastik, zirai ilaç, metal, ayakkabı, inşaat materyali üzere atıklarla dolarken, uzmanlar da, tabiatın yanı sıra deniz ve canlı ömrünü tehdit eden atıklara karşı hassas olunmasını istiyor.
‘BİR KISMI KIYILARA VURUYOR, YÜZDE 90’I AÇIĞA TAŞINIP BATIYOR’
Karadeniz’de kirliliğe karşı bilimsel çalışmalar sürdüren Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi’nden Doç Dr. Coşkun Erüz, tabiata bırakılan atıkların, sel sonrasında kıyıda gözler önüne serildiğini söyledi. Doç. Dr. Erüz, “Bunlar turistik aktivite alanı Uzungöl ve Sürmene’nin üstündeki yaylalardan yahut kırsaldaki köylerden bir halde denetimsizce tabiata atılan tüm atıklar rüzgar ve yağışlarla taşınarak vadi yataklarına iniyor. Dere yataklarında biriken bu atıklar taşkın devirlerinde selle birlikte taşınıp Karadeniz’e ulaşıyor. Karadeniz’e ulaşan çöplerin bir kısmı kıyılara vuruyor lakin yüzde 90’ı da açığa taşınıp, denizin tabanına batıyor” dedi.
‘KAYNAĞI KIRSAL ALANLAR ANCAK SONU KARADENİZ’
Çamburnu Plajı’nda biriken çöplerin ilçedeki derelerle taşındığını söyleyen Doç. Dr. Erüz, “Burada Baltacı, Solaklı yahut Sürmene deresinden inmiş olan, kaynağı aslında köyler ve kırsaldaki yaylalar ile denetim altına alınmayan çöpleri görüyoruz. Tamamına yakını evsel atıklar. İlaçtan tutun, bitki besini, böcek öldürme maksatlı ilaçlar ile günlük atıklar olarak kullandığımız straforlardan oluşuyor. Kaynağı kırsal alanlar lakin sonucu Karadeniz. Karadeniz’de toplanıp çöpler burada birikiyor ve en az 500 yıl bu çöpler burada bulunacak” diye konuştu.
‘DOĞA BİZİM ÇÖPLÜĞÜMÜZ DEĞİL’
Karadeniz’in her geçen gün daha fazla kirlendiğini de kaydeden Doç. Dr. Erüz, “Bunlar yalnızca işin görünen yüzü. Yalnızca Trabzon’da yılda bin tonun üzerinde milyonlarca atık Karadeniz’e boşalıyor. Yılda 100 binlerce ton emsal atıklar Karadeniz’e boşalıyor ve kıyılarda, denizin içinde bu halde kirlilik yaratıyor. Bu durum buraya özel değil, tüm kıyılarda kelam konusu olan bir durum. Yılın tamamında dere kenarından atılan çöpler denize boşalıyor. Maalesef bunun da sebebi halkımızın duyarsızlığı ve bilinçsizliği. Tabiat bizim çöplüğümüz değil. Tabiata çöp atmadığımız gün bu sorunu çözeceğiz. Birilerinin çöpleri toplayarak bu sorunu çözmesi mümkün değil. Atalarımızın bir lafı vardır, ‘dere masraf kumu kalır’ diye. Dere gidiyor, kumu da değil çöpü kalıyor. Artık günümüzde çağdaş insanın izi, çöpü. Her selden sonra çöpler, dere ve deniz kenarında, denizin içinde, her yerde” dedi.