Manisa’dan ABD’ye… Halıların üzerinden otomobil geçtikçe kıymeti artıyor
Manisa’nın Demirci ilçesi bayanların hünerli elleriyle dokunan halıları ile Türkiye’de halıcılığa istikamet vermeye devam ediyor. İlçede bin bir zahmetle dokunan dünyaca ünlü Türk halıları, değişik bir sistemle antika görünüme kavuşuyor. Tezgahlarda hünerli ellerin dokuduğu halılar cadde ve sokaklara serilerek güneşte bekletiliyor. Asfaltta yaklaşık 10-15 gün bekletilen ve üzerinden birçok aracın geçtiği halılar inceliyor ve eskimiş imajı veriliyor. Üzerinden ne kadar çok araç geçerse o kadar eski görünümüne kavuşan halılar, bedeline kıymet katıyor. Yıkamacılar tarafından yollardan toplanan halılar, özel bir yıkama sürecinden geçirildikten sonra bakımları yapılarak satışa hazır hale geliyor. Eskitilme süreci tamamlanan halılar yurt dışı pazarında ağır talep görüyor. Antika görünümü verilen halılar bilhassa Amerika’ya ihraç ediliyor. Yolda eskitilen halının metrekaresi 150-200 dolar ortasında alıcı buluyor.
“HALI BU SAYEDE YÜZLERCE YIL GERİYE GİTMİŞ OLUYOR”
Halılara eskitme süreci uygulayan işletmeci Ali Sarı, “Bu halılarımızın bir özelliği eskitme yapılması. Yolda geçen araçlarla düğüm dediğimiz olay daha da inceliyor. O da halıya eskimiş görünümü kazandırıyor. Halı bu sayede yüzlerce yıl geriye gitmiş oluyor. Onun için bu sistemi kullanıyoruz. 10 gün yolda kalan halılar daha sonra yıkamaya alınıyor. Örgüleri de yapıldıktan sonra yurtdışına ihraç ediyoruz” dedi.
“GÖRENLER ŞAŞIRIYOR, MOTORLA KAZA YAPANLAR DA OLDU”
Yollara serilen halıları görenlerin şaşırdığını, motorla üzerinden geçmek istemeyen birtakım şoförlerin düşerek kaza yaptığını ve bu yüzden de davalık olduklarını söyleyen Sarı, insanların artık duruma alıştığını belirtti. Sarı, “Görenler şaşırıyor olağan ki. Neden yola serdiğimizi soruyorlar. Birinci başlarda halıların üzerinden geçmeye çekiniyorlardı. Motorla birkaç kişi kaza yaptı. Birkaç şahısla de davalık olmak üzereydik. Lakin beşerler artık alıştılar. Rahat rahat üzerinden geçebiliyorlar. Bizi de rahatlattılar” diye konuştu.
“AMERİKA’DA ESKİMİŞ HALIYA ÇOK İSTEK VAR”
Amerikalıların eskimiş görünümlü halılara ilgi gösterdiğini belirten Sarı, “Bu sürecin halının ömrüne ziyanı yok. Başka halı 20 yıl dayanacaksa bu çok az farkla daha az dayanır. Çok fazla ömrüne ziyanı yok. En çok Amerika, Kanada, İngiltere üzere ülkelere gidiyor. Lakin en birden fazla Amerika’ya gidiyor. Amerika’da eskimiş halıya çok ilgi var. Türkiye’de bu prosedür yalnızca Demirci ve Aksaray tarafında yapılıyor” dedi.
“ARTIK DOKUYUCU BULMAK ZORLAŞIYOR”
Halıcılığın hem Demirci hem de Türkiye iktisadına katkısının bulunduğunu lakin halı dokuyucusu bulmanın güç olduğunu söyleyen Sarı, “Hem Demirci ilçemize hem de Türkiye iktisadına kazandırıyor. Burada yapılan süreçlerin katkısı büyük. Evvelce bizim Demir ilçemizde halı dokuyanlar bankaya gitmezdi. Halıcıdan para alırlardı. Bizde banka yoktu halıcılar verirdi krediyi. Artık halı dokuyan da yok. Ortalama yaş 50-60’a geldi. Her yıl halı dokuyanlar azalıyor. Gün gelecek çok özel bir iş olacak. Artık dokuyucu bulmak zorlaşıyor. Türk düğümü dünyada birinci sırada. Lakin natürel beşerler büyükşehirlere göçüyor. Büyükşehirler çoğaldıkça dokuyucu bulmak zorlaşıyor” tabirlerini kullandı.
Eskimiş görünümlü halıların taze dokunan halılara oranla daha yüksek fiyattan satıldığını belirten Sarı, satıcıların halıları İstanbul’da müşterilerle buluşturduğunu tabir etti.