Kütletme değil, ameliyatsız bilimsel tedavi! ‘100 şahıstan 98’inde yararlı, ağrı ve acı yok’
Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Halk tarafından çıtlatma, kıtlatma ve kütletme olarak bilinen kayropraktik tedavi, son birkaç yıldır çok fazla ilgi görüyor. Bunun nedenleri ortasında toplumsal medyada kütletme görüntülerinin sık sık yayınlanması ve Türkiye’deki ünlü isimlerin bu tedaviyi tercih etmesi geliyor. Pekala, dünyada kabul gören bir tedavi usulü olan kayropraktik, nasıl uygulanıyor? Tedavi süreci nasıl işliyor?
Kayropraktik tedavinin son birkaç yıldır tanınan olmasına karşın çok eski bir bilim kısmı olduğunu söyleyen Kayropraktik Uzmanı Mehmet Toprak, “1895 yılında tabip Daniel David Palmer tarafından Amerika’da uygulanan birinci kayropraktik tedavisi yüksek aktifliği sayesinde geniş çapta prestij gördü. Birinci eğitimi 1897 yılında verilmeye başlandı. Bir taraftan doktora seviyesinde eğitimleri verilmeye başlanırken, öbür taraftan sigortanın karşıladığı bilimsel bir uygulama haline geldi. 1920’li yıllardan sonra da Kanada ve Avrupa’da yaygınlaşmaya başladı. Türkiye’de birinci kere kayropraktik eğitimi Yüksek Lisans Programı olarak Bahçeşehir Üniversitesi’nde 2015 yılında verilmeye başlandı. Ben de naçizane bu yüksek lisans programının kurucularından biriyim ve hâlâ öğretim görevlisiyim. Daha evvel bu eğitim 17 ülkede veriliyordu, Türkiye 18’inci ülke oldu. Yüksek lisans programına şu an da yalnızca fizyoterapistler ile tıp ve diş tabipleri kabul ediliyor. Mezun olduktan sonra yüksek lisans diplomalı bir kayropraktik uzmanı oluyorsunuz. Kayropraktik, 2014 yılında Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) yönetmeliğine de dahil edildi” açıklamasını yaptı.
“Özel tekniklerin kullanıldığı kayropraktik tedavi, elle uygulanan bir omurga manipülasyonu. Yani eklemlere yapılan düzeltici hareketlerle harekete mani olan kısıtlılığı düzeltmenin yanı sıra ağrı ve işlevsel bozuklukların giderilmesi amaçlanıyor. İnsanların günlük hayattaki temel hareketleri, lokomotor (hareket) sisteminin bütünlüğüne bağlı. Bu sistemin bütünlüğü hastalık, travma ya da yaşlanmaya bağlı oluşabilecek dejenerasyonlarla bozularak, ortaya çıkan ağrı ile kişinin ömür kalitesini düşürür. Birçok farklı nedenle omurların hareketinin bloke olmasıyla sıkışabilecek hudut ve damarlar, irtibatı olan öbür organların da çalışmasını olumsuz istikamette etkileyerek hareket kısıtlığına sebep olur. Bu durumda, manipülasyon uygulamasıyla eklemlerdeki blokaj olarak isimlendirilen kısıtlanmış hareketi postüral istikrar içinde, en yüksek derecede ve ağrısız artırmayı, gerekli işlevi sağlayarak vücut mekaniğini muhafazayı hedefliyoruz.”
‘HER 10 BEŞERDEN 8’İ BEL AĞRISI ÇEKİYOR’
Günümüzde masa başında geçirilen uzun saatler ve hareketsiz hayat şekli, bilhassa boyun ve bel ağrılarına neden olabiliyor. Uzmanlar, Türkiye’nin yüzde 80’inin bel ağrısı çektiğini söylüyor. Bel ağrısının tüm dünyada görülen çok yaygın bir rahatsızlık olduğunu söyleyen Mehmet Toprak, “Hem yurt dışında hem de Türkiye’de her 10 beşerden 8’i hayatının bir devrinde çok şiddetli bel ağrısı yaşıyor. Bunun nedeni aslında mekaniğimizle de ilgili. Bedenimizin en orta kısmı bel kısmı. Ayakkabı bağlama üzere eğilerek yaptığımız hareketler, bel bölgemizin bükülmesine yol açıyor. Hasebiyle da o bölgedeki disklerde, kaslarda ve eklemlerde sorunlar görülüyor. Tahminen de bizim iki ayaklı varlıklar olmamızdan da kaynaklanan durumlar bunlar. Zira dört ayaklı hayvanlarda fıtık çok daha ender görülüyor. Hayvanlarda omurga kavisleri bizden daha farklı ve yere paralel bir formda yalnızca ayakların üzerinde gidiyor fakat bizim omurgamız yer çekimine meydan okuyor. Bu durum disk içi basıncın artmasına neden oluyor. O yüzden de sıklıkla bel sorunları yaşıyoruz. Bunun yanı sıra yaşanan kas zayıflıkları, molasız çalışmak, uygun olmayan ayakkabı tercihleri, çok uzun saatler telefona bakmak ve ergonomik olmayan masa ve sandalye bel ağrısını tetikliyor” diye konuştu.
‘ÖNCELİKLE POSTÜR TAHLİLİ YAPIYORUZ’
Kayropraktik tedavisi için kişinin öncelikle bel ya da boyun ağrısı üzere sorununun neden kaynaklandığını öğrenmesi gerektiğine vurgu yapan Kayropraktik Mehmet Toprak, “Hasta doktora gidiyor ve teşhisi konuluyor. Şayet teşhis kas spazmıysa bazen kas gevşetici bireye çok yeterli gelebiliyor. Fakat kişi bir eklem burkulması yaşıyorsa oraya yönelik manipülatif teknikler uygulanıyor. Bunun için öncelikle bir postür tahlili yapılıyor. Eklemlerin hareket açıklıklarına bakılıyor. Yani başınız çok rahat sağa ve sola dönüyor mu?, Öne eğilebiliyor musunuz? Bunlara yönelik ortopedik ve fizikî testler uygulanıyor. Sonrasında elle bir manipülasyon yapılıyor. Öncesinde bir fizyoterapistin eklemelere yönelik 15-20 dakika birtakım hazırlıklar yapması seansın verimliliğini artırıyor. Ancak illaki olması gerekmiyor. Dünyada birçok ülkede farklı konsept ve yaklaşımlar mevcut” diyerek kayropraktik tedavisinin kademelerini anlattı. Peki, senede bir kez kayropraktik tedaviye gitmek kâfi oluyor mu yoksa yıl içinde daima yaptırmak mı gerekiyor?
“Kayropraktiğin ülkü seans müddetleri ile ilgili birçok üniversitenin kendi metotları var. Farklı ekollerden gelen hocaların teknikleri de farklı oluyor. Birtakım okullarda kayropraktik tedavi için hastayı birinci etapta ‘üç kez davet et, bir sonraki hafta iki kez davet et, bir sonraki hafta bir sefer davet et, bir sonraki hafta her şey yolundaysa üç ay sonra gel bir bakalım’ denmesi uygun görülüyor. Birtakım okullarda, kişinin hiçbir şikayeti yoksa üç ayda bir kayropraktik tedavisi yaptırmasının kâfi olduğu söyleniyor. Öbür bir ekol, hastayı sık görmek kural değil, haftada bir ya da iki haftada bir kere uygulama yapılmasının eklemdeki sorunu çözdüğü belirtiliyor. Görüldüğü üzere seans sayıları hakkındaki görüşler çok fazlalık gösteriyor. Lakin genelde üç ila beş seansta şahısta büyük rahatlamalar görülüyor.”
Kayropraktik tedavi sırasında ortaya çıkan sesler insanları korkutabiliyor. Türkiye’de bu tip manipülatif teknikler çok yaygın olmadığı için birinci sefer deneyimleyen bireylerin biraz çekinebildiklerini söyleyen Mehmet Toprak, “Çekinmek, tereddüt etmek ve korku duymak çok sağlıklı hisler. Lakin süreç esnasında rastgele bir ağrı sızı olmadığı için kişi, birinci müdahaleden sonra büyük ölçüde rahatlıyor” diyerek korkulacak hiçbir şey olmadığına vurgu yaptı.
‘100 OLAYIN 98’İNDE FAYDALI’
Kayropraktik ile eklem ve omurgadaki mekanik meseleleri tedavi edebildiklerini aktaran Mehmet Toprak, “Ters bir hareket yaptınız ve boynunuz tutuldu. Sağa ya da sola çok rahat dönmüyor. Bu sorunu yaşayanların yanı sıra uzun saatler ders çalışan öğrenciler ve ofis çalışanları da yaşadıkları bel ağrıları nedeniyle kapımızı çalabiliyor. Blokaj dediğimiz eklem katılıklarına hareketler yaparak sorunu çözüyoruz. Böylelikle kaslar rahatlıyor. Boyun kaynaklı baş ağrılarında, boyun düzleşmesinde, duruş bozukluğunda ve kalça problemlerinde çok hoş sonuçlar alabiliyoruz. Yani ameliyatsız çözülebilecek 100 hadisenin 98’inde yarar sağlandığını söyleyebilirim” dedi.
İKİ BACAĞI EŞİTLEMEK MÜMKÜN MÜ?
Sosyal medyada dolaşan birtakım görüntülerde bir bacağın öbür bacaktan daha kısa olduğu, uygulanan hareketlerden sonra ise bunun ortadan kalktığı görülüyor. Bacak kısalığının ikiye ayrıldığını söyleyen Mehmet Toprak, “İlki, anatomik kısalık yani sağ ve sol bacak ortasında uyluk ya da kaval kemiğinin bir adedinin öbürüne göre bir ya da bir buçuk santim kısa olması. Şayet bu türlü bir kısalık varsa yapılan teknikler, yaşanan bel, kalça ya da bacak sıkıntılarına yarar sağlayabiliyor. Ancak iki bacağı eşitlemek mümkün değil. Bazen de şahıslarda işlevsel kısalık görülebiliyor. Bir bacak başkasına nazaran kısa değil ama kalça kaslarında beldeki blokajdan kaynaklı birtakım gerginlikler olabiliyor. Alışılmış ki bunlar çok büyük seviyede değil. O nedenle de yüz üstü yattığınız vakit bir bacağınız güya öbürüne göre kısaymış üzere bir imaj ortaya çıkabiliyor. Bu durum bize kıymetlendirme esnasında uygulama yapacağımız bölgenin neresine, nasıl bir hareket yapacağımızı göstermesi açısından değerli. Oradaki kas gerginliğini çözdüğümüzde güya bacaklarda bir eşitlenme olmuş üzere bir manzara ortaya çıkıyor” bilgilerini paylaştı.
‘UZMANA GİTMEK ŞART’
Kayropraktik tedavinin eğitimli uzman bireyler tarafından yapılmasının önemime vurgu yapan Mehmet Toprak, “Eğitim almamış insanların omurga bilgisi olmadığından şahsa yarardan çok ziyanı olacaktır. Biz üniversitede eğitimini verdiğimiz yüksek lisans programıyla meslektaşlarımızın bu alanda süratli bir biçimde yetişmesini sağlamayı amaçlıyoruz. Bu bahiste yaşanan gereksinimi gidererek, insanların uzman olmayan şahıslardan medet ummasını engellemeye çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.