Kurban öncesi kene uyarısı
ALEYNA SEVİM/İSTANBUL- Sivas’ta bu yıl kene ısırması sonucu ortaya çıkan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı nedeniyle ölenlerin sayısı 3’e yükseldi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, Kurban Bayramı’nda hayvanlarla temasın artacağına dikkat çekerek, keneler konusunda şu ihtarlarda bulundu:
Hayvanlarla temasa dikkat
“Kenelerle teması minimuma indirmek için hayvanların bölümü sırasında çıplak elle temas etmemek ve kesinlikle önlük giymek gerekiyor. Kene açısından risk kümesi çiftçiler, veterinerler, kasaplar, mezbaha çalışanları ve sıhhat çalışanlarıdır. Bir de outdoor aktivite için dağ taş gezen, tırmanış yapan beşerler keneler açısından daha riskli. Tedbir için de kesinlikle kırsala giderken kapalı kıyafetler giyilmesi lazım. Alana çıkıldığında döner dönmez duş alınmalı. Duş, keneleri uzaklaştırabilir. Hem de bedenlerini kene açısından denetim etmeleri gerekir. Bedende kene görüldüğünde de çok dikkatli olmak gerekiyor. Keneyi bireyler kendileri çıkarabilirler fakat ezme formunda değil. Direkt çıkartmaları lazım fakat çıplak elle katiyetle dokunmamalılar. Kimi bölgelerde çıtlatma diyorlar. Keneleri elle eziyorlar. O da hiç uygun değil.”
8 saat çok önemli
Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Turhan da KKKA hastalığını yaklaşık 20 yıldır giderek artan olay sayısıyla halk sıhhatini tehdit ettiğine dikkat çekerek, ısırma sonrası yapılması gerekenleri aktardı: “Kene ısırığı sonrası 3-4 günlük kuluçka mühletini takiben hastalık ortaya çıkabiliyor. Kenenin bedende kaldığı mühlet de kıymetli. Zira kenedeki virüsün bireye geçirmesi yaklaşık 8 saat üzere bir müddet geçmesi gerekiyor. Bu müddet geçmeden keneyi çıkarmak faydamıza olacaktır. Kenenin 8 saat ya da daha fazla kalması durumunda bedenden çok kan emmesi sonucunda kusma vb. aktiviteyle üzere mide bağırsak sisteminde taşımakta olduğu bu virüsü şahsa aktarma olasılı artıyor. Şayet bedende kene varsa bunu uzaklaştırmak için çabucak bir sıhhat kuruluşuna gidilmeli. Bu türlü bir imkân yoksa kişinin kendisi keneyi en kısa müddette çıkarmalı. Bu noktada elimizde eldiven vb. şey giyerek ya da esirgeyici bir kılıf takarak keneyi bedenden en kısa müddette uzaklaştırmakta yarar var. Keneyi tutarken bir pens üzere bir şeyle kenenin baş kısmından kavrayacak biçimde bir yay çizerek keneyi bedenden uzaklaştırmakta yarar var.
Riskli bölgeler
Risk haritası içerisinde yer alan Karadeniz bölgesi İç Anadolu’nun kuzeyi ve hiper endemik bölge olarak tabir edilen Sivas, Çorum, Tokat, Yozgat, Erzurum, Gümüşhane ve bu bölgelere yakın öteki vilayetlerimizde ikamet eden bireyler bu hastalık açısından risk altındadırlar. Bu cins riski barındıran bireylerin uzun kollu giysiler giymeleri, pantolon giymeleri, bu alanlarda dolaşırken pantolonlarını çoraplarının içerisine koymaları, kene kovucu diye tabir ettiğimiz ilaçları kullanmaları açık renkli elbiseler giyerek rastgele bir kene maruziyeti durumunda erken fark edilmesi açısından giyilmeli. Bu cins yerlere gidildiğinde akşam konuta gelince duş alınmalı ve beden bölgeleri kene açısından denetim edilmeli.”