Kızamık alarmı! ‘Çocuğun korunma hakkını almayın’
ALEYNA SEVİM İstanbul – Kızamık olan bir kişi, yakın temasta olduğu 10 aşısız şahıstan 9’una kızamık bulaştırabiliyor. Ölümcül olan ve kalıcı sıhhat sıkıntılarına yol açan kızamık bilhassa aşısız çocukları maksat alıyor. Sıhhat Bakanlığı’nın Dünya Sıhhat Örgütü’ne bildirdiği resmi bilgilere nazaran, Türkiye’de 2023’ün birinci 4 ayında 1440 kızamık hadisesi görüldü. Bu 4 ayda 242 kişi kızamık sebebiyle hastaneye yattı. Havada yahut enfekte yüzeylerde 2 saate kadar etkin ve bulaşıcı kalan kızamık virüsü, eksik aşılı ve aşısız hatta aşılı bireylere dahi bulaşabilecek güçte bir virüs. Türkiye’de kızamık aşısının birinci dozu 1. yaşta, 2. dozu ise 4. yaşta yapılıyor. Yıllar sonra kızamık telaşı yine baş göstermesinde aşı yaptırmayanların tesirinin olduğu belirtiliyor. Milliyet ise uzmanlarına kızamık virüsüne karşı alınması gereken tedbirleri ve aşı ile ilgili süreci sordu.
YÜZDE YÜZE YAKIN KORUMA
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Hilal Mocan, aşı yaptırmayan ailelerin çocukların korunma hakkını ihlal ettiğine dikkat çekiyor:
“Aşı Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, aşısı biçiminde (MMR) 2 doz uygulanıyor. Bunlardan birincisi 12. ayda ikincisi 4-6 yaşta yapılıyor. Şayet çocuklar 4-6 yaşta aşılanmadıysa ilkokul devrinde kesinlikle aşı yapılmalı. Aşının yüzde 95 ve üzerinde koruyuculuğu var. Çok ender durumlarda kızamık aşısı bazen çocuklarda tutmayabilir lakin bu son derece düşük bir durum. Tutmayabilir derken yüzde 2 kadar çocukta kâfi antikor gelişmeyebilir.
DOMUZ JELATİNİ YOK
Hastayla temasta çocuğun 2 doz aşısı varsa ve aktifse kızamık olması beklenmez. Çocuk aşısızsa aşısının yapılması kelam konusu olabilir. Tekrar bir doz yapılabilir. Aşının içindeki jelatin domuz jelatini değil, sığır jelatinidir. Bu aşının aktifliğini oluşturmak için ek edilen bir unsur. Halk ortasında ‘Domuz jelatini var’ kelamının aslı yok. Çocuklarına aşı yaptırmayan aileler eksik aşılarını derhal tamamlatmalı. Aşıyla ilgili yarım yamalak ve bilimsel olmayan yazılardan öğrendikleri bilgilerle aşı yaptırmayan aileler yalnızca çocukları için değil tüm aile olarak riskde. Türkiye’ye gelen göçmen çocuklarının aşılanması süratli bir formda yapılmakta fakat bunun düzgün takip edilmesi gerekmekte. Çocuğun korunma hakkının elinden alınmaması gereklidir.”
İKİ DOZ AŞI KORUR
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da şunları söyledi:
“1957’den evvel doğanları bağışık kabul ediyoruz. Zira 1957’den evvel kızamık aşısı yoktu ve kızamık o kadar yaygındı ki geçirmeyen yoktu. Kızamık aşılaması 1963’te bütün dünyada başladı. Evvel 12. aydan sonraydı sonra 1 yaş altında çok sayıda kızamığa bağlı zatürre sonucu vefat tespit edilince 9 aya çekildi. Böylelikle kızamığa bağlı birçok mevti önlüyorsunuz lakin aşının aktifliği yüzde 85’e düşüyor. Bunun üzerine 2 doz yapıyorsunuz. Bir doz da evvelce ilkokul birinci sınıfta yapardık artık 4-6 yaşa çekildi. Rastgele bir salgın riski durumunda 3 doz aşı yapılıyor.
GÖÇMEN ETKİSİ
1998-2010 yılları ortasında Türkiye’de aşılama oranı yüzde 70-80 ortasında. Bu tarihler ortasında çocuk olanların ellerinde aşılama yapıldığına dair kayıt yoksa aşı yapılmamış olabilir diye düşünüp bir doz yaptırmalarında yarar var. 2013’te yüzde 96’ydı sonra yüzde 98’e çıktı, artık tekrar düştü. Sorun o esasen. Bakanlığın resmi bilgileri nüfusa kayıtlı insanları içeriyor. Şimdiki sıhhat sisteminde aile doktorunda kayıt olması lazım ki aşılanabilsin. Sistemsiz göçmenler geldiğinden beri aşı oranlarında düşme var ancak temel düşüş pandemi devrinde aşı terslerinin son derece rahat bir biçimde ve büsbütün palavra olan argümanlarıyla insanların başlarını karıştırmalarından kaynaklanıyor.”
‘KORUYUCU TEK SİLAH AŞI’
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Servet Öztürk, çocukluk çağında kızamık ve bu aşıyı olmayan erişkinlerde hastalığın ağır seyrettiğini söyleyerek, “Virüse aktifliği kanıtlanmış şimdi bir ilaç yoktur. Aktif bir tedavisi olmayan hastalıkta hami tek silah yüksek koruyuculuk sağlayan Kızamık aşısıdır. Evvelden kızamık olayına rastlanmazken 2019 yılında 2905 hadiseye teşhis konuldu. Bu hadise artışlarının en değerli sebebi; aşı aksiliğinin artışı. Bir de aşılanmamış göçmen ve turist sayılarının artışı” dedi.
SAĞLIK BAKANLIĞI’DAN 81 İLE UYARI
Sağlık Bakanlığı, 81 vilayet valiliğine kızamık hadiselerine karşı alınacak tedbirlere ait yazı gönderdi.Bakanlık yazısında özetle şunlar önerildi:
– Olayın bildirildiği bölgede faal olay araştırması ve aşılama başlatılmalı. Tüm kuşkulu olaylar sıcak hadise olarak değerlendirilmeli.
– Rutin aşılama sürdürülmeli.
– Mümkün yahut kesin temaslılar ile eksik aşılı yahut hastalığı geçirmemiş, 6 ayın üzerindeki herkese gözetici olarak birinci 72 saat içerisinde bir doz KKK aşısı uygulanmalı.
– 9-12 ay ortası bebeklere ilave bir doz kızamık içeren aşısına devam edilmeli. 12. ayı doldurduklarında rutin KKK aşı dozu uygulanmalı.
– Aşılanma yaşı gelmemiş bebekleri korumak için riskli bölge aşılamaları yürütülmeli.
– Mevcut hadiselerle uyrukları kıymetlendirilerek, riskli bölgeler belirlenmeli.
– Tüm temaslılar 3 hafta boyunca belirtiler açısından izlenmeli.
– Dünya genelinde artan ve bilhassa Avrupa ülkelerinde de yaygın görülen kızamık nedeniyle, bu ülkelerden gelen bireylerle temas riski yüksek olabilecek şahısların (turizm kesimi, havalimanı çalışanları) aşılanması önerilir. -ANKARA Milliyet