İçme suyuna balıklarla test! Kritik 2 saat
Bursa’nın içme suyu muhtaçlığının yüzde 85’i, Uludağ’ın eteklerinde bulunan Doğancı ve Nilüfer barajlarından sağlanıyor. Barajlardaki su, 11 kilometrelik isale çizgisi ile Doburca İçme Suyu ve Arıtma Tesisi’ne getirilerek, arıtılıyor. Kentin içme suyu kontrolü, buradaki laboratuvarlarda titizlikle yapılırken, 1985 yılında kurulan arıtma tesisinde, o tarihten bu yana barajdan gelen suyun kontrolünde, bir akvaryumda bulunan süs balıklarından yararlanılıyor.
Barajlardan gelen ham suyun, arıtma tesisine alınmadan evvel balıklar tarafından test edildiğini söyleyen BUSKİ Genel Müdürü Güngör Gülenç, “Doğancı ve Nilüfer barajlarımızdan gelen ham sular bizim arıtma tesislerimizde, laboratuvarımızda incelenmektedir. Yani bu suda olabilecek bir olumsuzluk var mı yok mu? İnceleme tamamlandıktan sonra sistemimize alıyoruz. Şayet bir olumsuzluk olsa, aslında sistemimizde orada anında müdahale edeceğiz. Ayrıyeten kendi yaptığımız testler dışında, kirlenmeye karşı çok hassas balıklarımızla da akvaryum içerisinde bu ham sudan numune alıyoruz. Bu da bu testlerimizi doğrular niteliğinde, bundan da yararlanıyoruz ve buradaki balıklarda ve test sonuçlarında da rastgele bir olumsuzluk yok ise suyu sisteme alıyoruz. Arıtıyoruz ve arıtılmış suyu da Bursa halkımıza kavuşturuyoruz” diye konuştu.
299 PARAMETREDE İNCELENİYOR
Balıklar tarafından birinci denetimden geçen ham suyun arıtma tesisinde teste tabi tutulduğuna dikkat çeken Gülenç, “Arıtma tesislerinde 299 parametreye bakarak, suyun içerisinde olabilecek en kritik, en küçük bir olumsuzluğu bile kıymetlendiriyoruz. Yani 299 parametreye bakmakla, Türkiye’de en çok bu parametreyi inceleyen su kanalizasyon kurumu olmakla, Bursa halkımıza ve Bursalılarımızın sıhhatine verdiğimiz ehemmiyeti de vurgulamak istiyorum” dedi.
Bu vakte kadar içme suyu ve arıtma suyu tahlilinde kullanılan balıklarda mevt yaşanmadığını söyleyen Gülenç, “Böyle bir olumsuzluk velev ki oldu. Suya baktık ki test sonucu olumsuz. Balıklarda da işte bir alabora oldu, mevt oldu. Bizim şu anda, tesisimize girmeden evvel esasen sistemimizi kapatabileceğimiz, buradan ve arıtma tesislerinde de 24 saat çalışan arkadaşlarımız var, online olarak biz bunları uzaktan komuta ederek kapatabilir bir sistemimiz var. Bu türlü bir ihtimal bugüne kadar olmadı. Fakat olursa diye de her türlü önlemleri almış durumdayız” diye konuştu.
‘1 GRAM BİLE ARITILMAMIŞ SUYU TABİATA VERMİYORUZ’
BUSKİ Genel Müdürü Güngör Gülenç, yalnızca kente verilen içme suyunun değil, tabiata bırakılan atık suların da testlerden geçtiğine dikkat çekerek, “Atık su arıtma tesislerimizde de motamot içme suyu arıtma tesisimizde olduğu üzere, çıkış suyunu biz hem laboratuvarlarımızda denetim ediyoruz hem de orada tekrar canlı balık yaşayan havuzlarımız var. Neredeyse içme suyuna yakın berraklıkta bir suyu biz tabiata bırakıyoruz. Burada balıklarla da kendi yaptığımız testleri biz check ediyoruz ve bunun çıkışında da canlı yaşayabilir suyu biz tabiata bırakıyoruz. Katiyetle 1 gram bile arıtılmamış suyu biz tabiata vermiyoruz” sözlerini kullandı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından da atık su arıtma tesislerinin kontrolünün yapıldığını söyleyen Gülenç, “Aynı vakitte bizi, bakanlık da online 24 saat izlemekte. Hatta izleme sonucunda, yanlışsız arıttığımız için de arıtma tesislerimizden yüzde 50 tükettiğimiz elektrik gücünü hibe olarak geri almaktayız” dedi.
SON DENETİM TÜBİTAK’TAN
Doğaya salınan suyun son denetimi ise Gemlik Körfezi’ndeki TÜBİTAK Araştırma Gemisi tarafından yapılıyor. Müsilaj Hareket Planı kapsamında, TÜBİTAK’la mukavele imzaladıklarını vurgulayan Gülenç, çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi:
“Biz denetliyoruz, balıklar denetliyor, bakanlık denetliyor. Ayrıyeten Gemlik Körfezi’nde de özel denetlememiz var. TÜBİTAK’la yaptığımız kontrat gereği, Marmara Denizi’ne, Gemlik Körfezi’ne bizim 4 tane atık su arıtma tesislerimizin deşarjı vardır. Bu deşarj noktaları, yaklaşık 500-700 metre uzaklıkta ve 50 metre derinliktedir. Bunlar çıkış noktaları, koordinatları belirli. TÜBİTAK’a biz para veriyoruz. Bu çıkış sularımızı ayrıyeten TÜBİTAK’a da denetleterek, ‘Burada olabilecek bir sorun var mı?’ ya da ‘Gözden kaçan bir bahis var mı?’ diye, Gemlik Körfezimizi gözümüz üzere muhafazaya devam ediyoruz. Sayın Liderimizin da talimatıyla, Marmara Denizi’ndeki Müsilaj Hareket Planı kapsamında, Gemlik Körfezimize deşarjı olan tüm arıtma tesislerinin çıkışının denetlenmesini, TÜBİTAK, 3 ayda bir numune alıp, denetlemektedir. Kâfi ki Gemlik Körfezimiz pak olsun.”