Doğu’da ‘katılım’ sonucu belirledi

Hande Atılgan – Doğu Anadolu Bölgesi, ikinci çeşitte Recep Tayyip Erdoğan dedi. Bölgedeki sandıkların bahtını yaklaşık beş puan düşen seçime iştirak oranı belirledi. Tunceli dışında tüm vilayetlerde iştirak düşerken vilayetlerin aday tercihleri değişmedi fakat Erdoğan, oylarını dört puan kadar artırdı. Kemal Kılıçdaroğlu ise oylarını lakin 0.5 puan yükseltebildi.

14 Mayıs seçimlerinde bölgedeki 14 vilayette yaklaşık yüzde 80 olan iştirak, ikinci çeşitte yüzde 77’ye kadar geriledi. Kesin olmayan sonuçlara nazaran; 3 milyon 954 bin 422 kayıtlı seçmen olan bölgede kullanılan oy sayısı 3 milyon 51 bin 176’da kaldı, geçerli sayılan oylar ise 2 milyon 996 bin 942 oldu.

14 vilayette artış

Erdoğan, ikinci çeşitte Doğu Anadolu Bölgesindeki 14 vilayette de oylarını artırmayı başardı. Kılıçdaroğlu’nun memleketi Tunceli dışında tüm vilayetlerde iştirak düşerken, dalgalanan oy sayısı ve oranlarına karşın vilayetlerin cumhurbaşkanı tercihi değişmedi. Bölgedeki oy oranını yüzde 45.49’dan, 45.91’e çıkaran Kılıçdaroğlu, Van, Bitlis, Tunceli, Ardahan, Kars, Iğdır, Muş, Hakkari ve Ağrı’yı önde kapatırken; oyunu yüzde 50.44’ten 54.09 düzeyine çıkaran Erdoğan, Erzurum, Erzincan, Malatya, Elazığ ve Bingöl’de birinci çıktı.

65 puan fark

Kılıçaroğlu’nun, en yüksek oranda oy aldığı ve Erdoğan’a en yüksek puan farkı açtığı vilayetler 14 Mayıs’ta olduğu üzere Tunceli, Hakkari ve Iğdır oldu. Kılıçdaroğlu, Tunceli’de yüzde 82.81 oyla 65 puanlık fark, Hakkari’de yüzde 72’lik oyla 44 puanlık fark ve Iğdır’da yüzde 66’lık oyla 33 puanlık fark sağladı.

Erdoğan cephesinde de tablo değişmedi. Erdoğan, Erzurum’da yüzde 73.56 oyla 47 puanlık fark, Malatya’da yüzde 71.96 oyla 43 puanlık fark ve Elazığ’da yüzde 70.27 oyla 40 puanlık fark kazandı.

Kılıçdaroğlu 8 vilayette oy kaybetti

Erdoğan’ın bölgenin tüm vilayetlerinde yarattığı artış, toplamda dört puan civarında olurken, Kılıçdaroğlu ise sekiz vilayette oy kaybederek, toplam artışını bir puanın altında bıraktı. Kılıçdaroğlu, bölgenin en büyük nüfuslu ili Van başta olmak üzere, Ağrı, Bitlis, Bingöl, Hakkari ve Muş’ta oy kaybetti. Erdoğan ise, Tunceli dışında, Kılıçdaroğlu’nun gerisinde olduğu tüm vilayetlerde puan farkını 1-3.5 puan ortasında eritmeyi başarırken, önde olduğu vilayetlerdeki puan farkını ise 0.5-4 puan ortasında açtı.

HDP oyları ve Iğdır

Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın birinci cinste yüzde 5’in üzerinde oy alan Sinan Oğan’ı kendi tarafına çekmesine, Oğan’ı aday gösteren Zafer Partisi ile anlaşarak karşılık vermişti. Mutabakat, bölgede HDP’li belediyelerin karşı karşıya olduğu kayyum uygulaması dahil olmak üzere sığınmacılar ve milliyetçi telaffuz üzerinde kritik başlıkları içermişti. Kılıçdaroğlu’nun propaganda yasaklarına üç gün kala yaptığı muahedeye karşın, HDP ve ittifak ortaklarından, “desteğe devam” açıklaması gelmiş ve HDP Kılıçdaroğlu lehine saha çalışmasına devam etmişti. Bölgede seçime iştirakteki sert düşüş ve yalnızca Kılıçdaroğlu’nun oy kaybetmesi, seçmenin Kılıçdaroğlu’nun bu hareketine reaksiyon olarak değerlendirdildi. Kılıçdaroğlu’nun en büyük yükselişini ise dört puana yakın artışla milliyetçi oyların tartıda olduğu Iğdır’da sağlaması da dikkat çekti.

Deprem vilayetlerinde Erdoğan yükseldi

Doğu Anadolu’da gözlerin çevrildiği bir öbür bahis da birinci çeşitte Erdoğan’a ağır dayanak çıkan afet bölgesi illeriydi. Afetzedelere yönelik toplumsal medya üzerinden yapılan sert açıklamalar, Kılıçdaroğlu’nu zora sokarken, Erdoğan ikinci tıbbın birinci saha çalışmasını da bölgeye yaparak Kılıçdaroğlu karşısında el yükseltmişti. Doğu Anadolu’daki afet vilayetleri olan Malatya ve Elazığ’da, iştirakin en az 10 bin kişi azaldığı görülürken, iki aday da oyunu yükseltti. Erdoğan’ın oyları sırasıyla 2.5-3 puan ortasında yükselirken, Kılıçdaroğlu, 0.5-1.5 bandında oy artırabildi. Vilayetlerdeki artan puanların toplamının, Sinan Oğan’ın puanlarına denk olması ise “Oğan’ın oyları iki adaya bölünmüş” yorumu yaptırdı.