‘Çiğ süt fiyatı artırım nedeni değil’
DUYGU ERDOĞAN – Ulusal Süt Kurulu (USK) çiğ süt tavsiye satış fiyatını 1 Ağustos’tan geçerli olmak üzere 8.5 liradan 11.5 liraya çıkarıldığını duyurdu. Uzun müddettir üreticilerin artan girdi maliyetleri karşısında yönelttikleri talep, 10 ay sonra karşılık bulmuş oldu. Daha evvel devlet tarafından 50 kuruş olarak sağlanan süt primi ise 35 kuruşa düşürülmüştü. Mevzuyla ilgili yeni bir açıklama gelmemesi, süt primi uygulamasının 35 kuruş olarak devam edeceği yorumunu getirdi. Üreticiler, fiyatın ilerleyen devirde yeni bir artışa muhtaçlık duyduğunu belirtirken, endüstriciler genel olarak olumlu karşılıyor. Öbür taraftan tüketici ise artan çiğ süt fiyatının peynir, yoğurt, tereyağ üzere süt eserlerine yansıtılması tasasını taşıyor. Ancak USK açıklamasından evvel de piyasada çiğ süt fiyatları endüstrici tarafından ortalama 11 lira düzeyinden alınıyordu. Üretici temsilcileri, süt eserlerine çiğ süt fiyatı üzerinden bir artırım yapılmaması gerektiğini belirtirken, piyasada halihazırda uygulanan fiyatın değişmediğini, bunun artırım için bir ‘bahane’ olamayacağını vurguluyor. Türkiye Süt, Et, Besin Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Lideri İsa Coşkun da, “Piyasada aslında endüstrici çiğ sütü 10-13 lira ortasında alıyordu. 11.5 lira zati piyasada olan fiyat. Bunun süt eserlerinde fiyat artışı için neden olmaması lazım” dedi.
Çiğ süt fiyatı piyasada 10-13 lira düzeyinden alıcı buluyordu. Lakin son iki aydır süt için verilen fiyat gerilemeye başlamıştı. Buna karşılık bir müddettir sessiz kalan USK’nın açıkladığı fiyat, kurumu tekrar üretici lehine müdahale mekanizması misyonunu yerine getirmesi açısından olumlu değerlendirildi.
Maliyeti 10 lira 54 kuruş
Ulusal Süt Kurulu 1 litre çiğ süt üretim maliyetini ise haziranda 10 lira 54 kuruş olarak açıklamıştı. Buna karşılık tavsiye satış fiyatının 11.50 liraya çıkarılmasının ‘az kaldığını’ belirten Adana Çiftçiler Birliği Lideri Keyifli Hakikat, “Aradan geçen neredeyse 10 ayda süt yemi yüzde 35, kaba yemler yüzde 100, emekçi maaşları da yüzde 100 arttı. Üreticinin refah hissesi da düşünülerek tavsiye fiyatın 13 lira, süt priminin ise 70 kuruş olması gerekli. Çiğ süt destekleme primiyle ilgili de açıklama bekliyoruz” dedi.
‘Şimdi takviye zamanı’
Tarım Muharriri Ali Ekber Yıldırım, mevcut piyasada çiğ sütün 11-12 lira ortasında satıldığını, lakin son iki aydır gerilemeye başlayan fiyatları USK’nın tekrar ortalamada tuttuğunu lisana getirdi. Açıklanan fiyatın süt eserlerine artırım için bir neden olmadığına vurgu yapan Yıldırım, “Yeni fiyat ‘çiğ süte yüzde 35 zam’ üzere lanse ediliyor ancak mevcut piyasada aslında fiyat 11 lirayı aşmıştı yani zati endüstrici ona nazaran alım yapıp üretip satıyordu. Eserlere artırım gelmesinin nedeni çiğ süt fiyatı olamaz. Lakin bana nazaran personellik maliyetlerinin artması, güç maliyetleri, nakliyat üzere artışlar yakında endüstrici tarafından süt eserlerine yansıtılacaktır” dedi.
Çiftçinin yaz aylarından sonra yine pek çok girdide fiyat artışlarıyla karşı karşıya kalacağını belirten Yıldırım, “Fiyat açıklayıp sabitlemek de hakikat değil. Üretimde sürdürülebilirlik için ya dayanağın artırılması, ya da girdi fiyatlarının da belirli bir seviyede sabitlenmesi lazım. Gittiğimiz her yerde çiftçiyi sıkıntı durumda buluyoruz. Asıl artık takviye vakti. Yeni siyasetler geliştirilmeli” diye konuştu.