‘Bebeklere kullanmayın’
ALEYNA SEVİM – İstanbulAmerikan Besin ve İlaç Dairesi’ne (FDA) bağlı İlaç Kıymetlendirme ve Araştırma Merkezi’nin araştırmasında güneş kremlerindeki 3 kimyasalın, günlük kullanım devam ettikçe kandaki düzeyinin arttığı ve son kullanımdan sonra en az 24 saat daha kanda kaldığını belirledi. Araştırmaya katılıp, oksibenzon, avabenzon ve oktokrilen içeren kremler kullanan bireylerin tümünün kanında yüksek oranda kimyasal çıktı. Araştırma FDA’nın üretici firmalardan inceleme yapmasını istediği 12 kimyasaldan 4’ünü (avobenzon, oksibenzon, ecamsule, oktokrilen) kapsadı. Milliyet, uzmanlarına sordu.
‘Bağışıklığı baskılıyor’
Medical Park Florya Hastanesi Dermatoloji uzmanı Dr. Hasan Alakbarov, güneş kollayıcı kremlerin etkin bileşenlerinin kimyasal (organik) ve fizikî (mineral-inorganik) olmak üzere ikiye ayrıldığını söyledi.
Kimyasal güneş koruyucuların UVB’den yani güneş yanığından koruduklarını vurgulayan Alakbarov, “Ultraviyole yani UV’nin bağışıklık baskılayıcı tesirlerini engelleyip engelleyemedikleri tam olarak açık değildir. Fizikî güneş koruyucular deriden emilmez ve bariyer tesiri sağlar. Kimyasal koruyuculara nazaran üstünlükleri daha geniş spektrumda UVA ve UVB filtrasyonu sağlamalarıdır” dedi. Hasan Alakbarov, şu teklif ve ikazda bulundu:
Çinko oksit, titanyum…
“6 aylıktan daha küçük bebeklere FDA’in ihtarına nazaran güneş koruyucuların kullanılması önerilmemektedir. Gün ortasında bebeklerin güneşe çıkarılmaması, dışarıda bulunmak zorundaysa gözetici kıyafetlerin giydirilmesi gereklidir. 6 aylıktan büyük bebekler için kimyasal içermeyen çinko oksit yahut titanyum oksit üzere mineral filtreler içeren güneş koruyucular kullanılabilir. Giysiler güneş koruyuculara nazaran güneş ışınlarından korunmada daha aktiftir.”
Merdiven altına dikkat
Araştırmalar mevcut güneş kremlerinin bile insan sıhhatini olumsuz etkilediğini ortaya koyarken bu kremlerin sahteleri de piyasalarda bulunuyor. Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Hasret Su Küçük, merdiven altı üretilen geçersiz güneş kremlerine karşı dikkatli olmak gerektiğini belirtip, şunları dedi:
“Bu kremler etkin olarak ultraviyole A ve B ışıklarına karşı esirgeyici içermedikleri üzere tam bilakis alerjen ve kanserojen potansiyel yan tesirler taşımakta. Tüketiciler dikkatli ve şuurlu olmalı ve merdiven altı eser almamalı. Sıhhat otoriteleri de kontroller konusunda titizlik göstermeli. Güneş gözetici kremlerin kullanım emelleri erken devirde güneş yanıklarından korunmak, uzun devirde güneşe bağlı yaşlanmadan ve melanom (cilt kanseri) dışı deri kanserlerinden korunmak. Fakat düzmece güneş kremleri tam aksine yanıklara, leke oluşumuna ve kansere neden olmakta. İçlerindeki kimyasallar alerjik, toksik ve kanserojen özellik gösterirler.”
UVA ve UVB ışınları…
Ultraviyole A ve B, güneşten çıkarak dünyanın atmosferine giren farklı radyasyon dalga uzunluklarını anlatmak için kullanılıyor. UVA daha çok cildin yaşlanması ve skuamöz hücreli karsinom tipi (dünyada en fazla görülen ikinci cilt kanserleri türü) cilt kanserine yol açan hücre renklenmesiyle ilişkilendiriliyor. UVA, camın akabinde güneşlenirken bile cildi etkileyebiliyor. UVB ise güneşte bronzlaşmaya yol açan ve bazal hücreli karsinom ismi verilen cilt kanserine ve ziyanlı melanoma yol açan ışınlar. Güneş kremi kullanıcısını 2 çeşit radyasyondan da külliyen korumuyor. İki çeşit güneş kremi bulunuyor. Birinde güneş ışınlarını filtrelemek için kimyasal bileşimler, başkasında ise titanyum dioksit ve çinko oksit üzere, sürüldükten sonra bedende beyaz bir katman bırakan mineraller kullanılıyor. Birçok kişi bedeninde beyaz bir katmanla dolaşmak istemediği için kimyasal içeren güneş kremlerini tercih ediyor.