Bayanlar daha fazlasını istiyor
Türkiye’nin birinci bayan sinemaları şenliği olan Uçan Süpürge Milletlerarası Bayan Sinemaları Şenliği, 31 Mayıs-7 Haziran tarihleri ortasında tekrar bizlerle. 1998 yılından bu yana bayan emeğini görünür kılan, bayan hareketiyle birlikte güçlenen, sinema kesimindeki bayanlar ortasında bir bağlantı ağı kuran şenlikte bir kere daha bayanlar ve sinema başrolde olacak. Şenliğin bu yılki teması “Daha Fazlası, Daha Azı Değil”. Gösterimleri Büyülü Fener Kızılay Sineması’nda gerçekleşecek şenlikte 64 sinema izleyiciyle buluşacak. Biletler tam 40 TL, öğrenci 20 TL olarak www.biletinial.com üzerinden ve Büyülü Fener Kızılay Sineması gişesinden satışa çıktı. Ankara Büyükşehir Belediyesi öğrencilere 1000 bilet armağan ediyor. Öğrenciler, Kızılay Büyülü Fener Sineması’nda şenlik boyunca her gün saat 11.00’de dağıtılmaya başlanacak kontenjan dahilindeki askıda biletleri alıp o günün Uçan Süpürge seanslarından istedikleri sineması fiyat ödemeden izleyebilecekler.
Uçan Süpürge Memleketler arası Bayan Sinemaları Festivali’nin her yıl sinemadaki bayan emeğinin altını çizmek, yeni nesil bayan sinemacıları cesaretlendirmek üzere verdiği mükafatlar 31 Mayıs akşamı düzenlenecek açılış gecesinde sahiplerine takdim edilecek. 26. Uçan Süpürge Memleketler arası Bayan Sinemaları Festivali’nde Onur Mükafatı oyuncu Tilbe Saran’a, Bilge Olgaç Muvaffakiyet Mükafatları oyuncu Asiye Dinçsoy’a, yönetmen-senarist Belmin Söylemez ve kurgucu Selda Taşkın’a, Genç Cadı Mükafatı ise oyuncu Hikayesi Özyürek’e verilecek. Bu kapsamda, Bilge Olgaç’ın öğrencisi de olan Belmin Söylemez’in kısa sinema ve belgesellerinden oluşan retrospektif seyirciyle buluşacak.
Yepyeni bir bölüm
Festivalde bu yıl yeni bir kısım var: Oyunbozanlar. Kısım kapsamında sinema lisanı ve temasını ele alışı açısından gözü pek, meydan okuyucu sinemalar bir ortada. Güney Kore’den “Next Sohee/Sıradaki Kız”, kişiselden yola çıkıp en doruğa uzanan yoz bir sistemi hiçbir çarkını atlamadan anlatan politik bir sinema. Alice Diop’un herkese ismini duyuran sineması “Saint Omer”, koloniyel tarihin, cinsiyet ve sınıf baskılarının izlerinin DNA’larla aktarılması konusunda bir meydan okuma. Chantal Akerman’ın Sight and Sound’un eleştirmen listesinde sinema tarihinin en düzgünleri listesinin birinci sırasına yerleşen filmi” Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles” de 40 yıldır ‘oyunbozan’ bir başyapıt.
Her Biri Farklı Renk
Yönetmen Marija Kavtaradze’nin 2022 Sundance Sinema Festivali’nde Dünya Sineması – Dramatik Kısmı Direktör Ödülü’nü kazandığı, biri dansçı oburu işaret lisanı tercümanı olan iki kişinin aşkına odaklanan “Slow/Yavaş”; Marusya Syroechkovskaya’nın 12 yıllık bir müddette çektiği, kişiselden yola çıkarak Putin Rusya’sının kırılgan ve toplumun kenarında yaşayan bireyler üzerinde yarattığı geleceksizlik hissi üzerine onlarca ödül sahibi belgeseli “How To Save a Dead Friend/Ölü Bir Arkadaşı Kurtarmak”, Her Biri Başka Renk Bölümü’nün dikkat çeken üretimleri.
Valentina Maurel’in pek çok mükafata sahip birinci sineması “I Have Electric Dreams/Elektrikli Düşlerim”, Tilda Swinton’ın kusursuz bir performans sergilediği “The Eternal Daughter/Sonsuz Sır”, Olay Yeri Aile Bölümü’nde yer alıyor. Ayak Basılmamış Yollar Bölümü’nde ise 2022 Nobel Edebiyat Mükafatı sahibi Annie Ernaux’nun yazıp anlattığı ve oğlu David Ernaux-Briot ile birlikte yönettiği “Les années Super-8/Super-8 Yılları” birinci defa şenlik kapsamında Ankaralı izleyiciyle buluşacak. Bridget Murnane imzalı “Bella” hem mesleğinin başlangıcında ona biçilen rolleri yıkıp yeni bir devir açan hem de sanat dünyası üzerindeki baskılara ses çıkaran sanatçı ve aktivist Bella Lewitzky’nin portresini beyaz perdeye taşıyor. Laura Poitras imzalı “All the Beauty and the Bloodshed/Hayatın Tüm Acıları ve Güzellikleri” dünyaca ünlü Amerikalı fotoğrafçı ve aktivist Nan Goldin’in hayatına ve mesleğine odaklanıyor.
Festivalde her zamanki üzere Türkiye’den bayan sinemalarına özel bir kısım var. Antalya Sinema Festivali’nde Merve Dizdar’a ödül getiren “Kar ve Ayı”, Ayça Çiftçi’nin tıpkı göğün altında birbirine teğet geçen insanların, hayvanların, objelerin, hislerin kıssasını anlattığı “O Sırada Henüz”; Beril Tan’ın vefatın ve kaybın sertliğinin ve ıstırabının yanı sıra cenaze ritüelindeki absürt durumları gözlemlediği “Farklı Bir Yas”; Ceyda Aşar’ın çağdaş hayatın işleyişi ve insan ruhunda yarattığı tahribat üzerine bir alegori sunan sineması “Burası Size Nazaran Değil” bu kısımda yer alıyor.
Program Yöneticisi Nil Kural: “Filmler ilham ve moral olsun”
*Festivalin bu yılki teması “Daha Fazlası, Daha Azı Değil”. Bu temayı belirlerken amaçlarınız nelerdi?
Hem sinema ve kültür sanatta hem toplumsal alanda bayan hakları uğraşı her şeye karşın güçlenerek sürüyor. Bu yılki şenlik programında da iki Nobel Ödüllü muharririn, Annie Ernaux’nun (“Super-8 Yılları”) ve Elfriede Jelinek’in (“Elfriede Jelinek: Lisanı Esaretinden Kurtarmak”) sinemaları ve dünya şenliklerinin en saygın mükafatlarına uzanmış sinemalar bulunuyor. Bayan sinemacıların filmlerinin ve edebiyatının büyük bir eşitsizliğe karşın sergilediği bu eşsiz muvaffakiyetler bize tema konusunda ilham verdi. Her şey kayıp gidiyor üzere gözükürken azına razı olmamak ve daha fazlası için uğraş etmek konusundaki tutumumuzu vurgulamak istedik. Umuyoruz ki şenlik programındaki sinemalar izleyicilere ilham ve moral olur.
*Festivalin İranlı bayanlara ayrılan ve Mania Akbari’nin konuk olacağı özel kısmı oldukça dikkat çekiyor.
Sinematek/Sinema Meskeni ile ortaklaşa oluşturduğumuz İranlı Bayanlar Konuşuyor seçkisi, İran’da bayanların uğraşını tarihî bir düzleme oturtuyor. Toplumdaki çatlak yerlerine isabetle işaret eden seçki, direnişi sinema üzerinden belgeliyor. Seçkide Bani Khoshnoudi’nin “Sessiz Çoğunluk Konuşuyor”undaki sessizliğe ve unutmaya karşı kayıt altına almanın ehemmiyetine dair vurgu tüm seçkide hâkim bir tema diyebilirim.
*Festival programında ‘kaçırmayın’ dediğiniz sinemalar hangileri?
Laura Citarella’nın 260 dakikalık epik sineması “Trenque Lauquen”, Georges Perec’in “Yaşam Kullanma Kılavuzu”nun oyunbazlığını taşıyan, sinefilleri büyüleyecek bir bulmaca. Uçan Süpürge’den Türkiye prömiyerini yapacak. “Boşlukta”, Somnur Vardar’ın kentsel dönüşüm ve çalışanları takip eden ödüllü belgeseli yakın devirde Türkiye’de çekilmiş en aktüel ve en etkileyici sinemalardan biri. “Face of the Jellyfish/Denizanasının Yüzü”, kimlik üzerine çekilmiş yaratıcı, eğlenceli ve muzip bir sinema. Berlin Sinema Şenliği yarışında yer alan “Totem”, bir kız çocuğunun gözünden ailesi ve tabiatla bağlantısını dokunaklı, derinlemesine ve akıldan kolay kolay çıkmayacak bir ustalıkla anlatıyor.