Bayanlar bu anı gereğince bekledi

KÜLTÜR SANAT SERVİSİ – 51. İstanbul Müzik Festivali’nin siparişiyle hazırlanan “Kadınlar Gereğince Bekledi”, bu akşam Yerebatan Sarnıcı’nda sahneleniyor. Sarnıcın 1497 yıllık büyüleyici dokusunda dinleyicilerle buluşacak üç kesimlik eser, Yunan mitolojisinden ve bu toprakların bayan figürlerinden ilhamla yaratıldı.

Yunan mitolojisini bayan bakış açısıyla ele alan çağdaş romanların müsaadeden giden “They Have Waited Long Enough” projesinin ikinci ayağı olan “Kadınlar Gereğince Bekledi”, ilhamını Anadolu kültürünün gizemli kahramanı Şahmeran’dan; Bizanslı başrahibe, şair, bestekar ve ilahi muharriri Kassia’dan ve mücadeleci kimliğiyle tanınan gazeteci-yazar Suat Derviş’ten alıyor. Bu coğrafyanın efsanevi ve gerçek bayan karakterlerini önplana çıkaran proje Hollanda, Türkiye ve İran’dan yetenekli bayan bestekarlar tarafından yazılan üç kısımlık bir eser olarak tasarlandı. Şahmeran’dan ilhamla yaylı çalgılar dörtlüsü, soprano ve duduk için bestelenen yapıtın birinci kısmını Meriç Artaç; yaylı sazlar dörtlüsü, soprano, kemençe ve kanun için bestelenen, Kassia ve Suat Derviş’e adanan iki farklı kısmı Kate Moore ile Aida Shirazi besteledi.

Üç farklı bayan bestekarın üç kıymetli bayan karaktere ithafla yarattıkları yapıtın librettosunda gazeteci ve muharrir Ece Temelkuran’ın imzası yer alıyor. Şahmeran, Kassia ve Suat Derviş’e ses verecek isim ise Katharine Dain… Sopranoya sahnede Nemeth Quartet, klasik kemençe sanatkarı Elif Canfeza Gündüz, Hollandalı duduk sanatkarı Raphaëla Danksagmüller ile kanun sanatkarı Esra Berkman eşlik edecek. Avrupa’dan seyahatine başlayan, Doğu’ya hakikat birinci adımını Türkiye’den atan proje, dünyanın dört bir yanından tarihî olaylar ile efsaneleri sarmalayarak sahneye taşımayı hedefliyor. Bir dizi hâline getirilmesi planlanan ve farklı coğrafyaların hikayesine ortak olması hedeflenen “Kadınlar Gereğince Bekledi” bilinmesi gereken kıssaları yine anlatarak bayanlara güç ve cüret vermek için 51. İstanbul Müzik Festivali’nde dünya prömiyerini yapacak.

Üç bestekar, üç ilham kaynağı 

Meriç Artaç: “Bestemde Şahmeran’ın varlığındaki zıtlığı, aşk ve nefreti, güç ve zayıflığı, şifa ile zehiri tıpkı anda vurgulamak istedim. Soprano ile duduk ortasında diyalog kuran eser, Şahmeran’ın öldürülmeden evvelki son anındaki iç dünyasını anlatıyor.”

Aida Shirazi: “Kassia’nın özgürlük talebi, hayatta ne yapacağına olan inancı ve müzik yeteneğinin İmparator’un kelamda mutlak gücüne üstünlüğüyle bir ortaya gelince, bir bestekar olarak bana vokal ve kemençeyi monofonik ve heterofonik bir dokuda birleştirme fikrini getirdi.”

Kate Moore: “Gazeteci ve romancı Suat Derviş, hayatı boyunca kendisini sık sık çatışmalara ve sıkıntı durumlara düşürmüş görüşlerini savunmaktan korkmadı. Lakin bütün zorluklara karşın ‘Kadın olmaktan utanmıyorum. Müellif olmaktan gurur duyuyorum. Bu, benim tek zenginliğim, gururum ve ekmeğimdir’ diyerek yazmaya daima devam etti.”