Barajda buharlaşmaya karşı plastik küre

GÜLDEN ÇOKTAN İstanbul – Marmara Bölgesi’nde yağışların azalmasıyla İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı son 10 yılın en düşük ikinci düzeyinde. İSKİ datalarına nazaran kente su sağlayan barajların doluluk oranı ise yüzde 41.89 ölçülürken bu oran geçen yıl yüzde 71.51 olarak kayıtlara geçmişti. Global ısınma nedeniyle son yıllarda yağış oranlarındaki düşüşler, mevcut su kaynaklarının değerini de daha da arttırdı. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, Ömerli Barajı’nı örnek göstererek, dün her saat barajdan 34 bin ton suyun buharlaştığına dikkat çekti. 

‘Bilim baş yormalı’ 

Buharlaşmanın nasıl önlenebileceğine ait Milliyet’in sorularını yanıtlayan Meteoroloji Mühendisleri Odası Lideri Fırat Çukurçayır, plastik küre yahut güneş güç sistemleri ile buharlaşmanın engellenebileceğini söyledi. Bu sistemlerin maliyetinin yüksek olduğuna iyaret eden Çukurçayır, şunları dedi: 

“Milyonlarca plastik küreyi su yüzeyine bırakırsanız suyun direkt güneşle teması kesileceği için buharlaşmayı azaltır. Bu bir metot. Bir başkası ise güneş gücü panelleriyle baraj göllerinin üzerlerinin kaplanması. Hem güç üretilmesi hem de buharlaşmanın azaltılması üzere sistemler var. Fakat bu prosedürlerin sudaki ömrü nasıl etkileyeceği bilimsel açıdan incelenmeli. Barajların birçoklarında canlılar da yaşıyor. Onların güneşle olan temasını keserseniz kaş yaparken göz çıkartma ihtimali var. Bilim insanlarının baş yorması gerekiyor.” 

Zararsız yağ önerisi 

Su üzerine dökülen zararsız yağlar ile buharlaşma oranının yüzde 25 azaltılabileceğini söyleyen iklim bilimci Prof. Dr. Nüzhet Dalfes de “Rezervuar alanları oluşturulurken alanın buharlaşma oranı en az olacak biçimde seçilebilir. Ziyanlı ve toksik olmayan bir ekip yağlar var. Suyun üzerinde yağ katmanı oluşturduğunuz vakit, su mlneküllerinin havaya kaçmasını zorlaştırıyor. Yüzde 25 buharlaşmayı azaltabiliyorsunuz” dedi. 

Risk yüksek tedbir alınmalı

İstanbul’da en düşük baraj düzeyinin 2014’ten sonra bu yıl yaşandığını aktaran Fırat Çukurçayır, “Türkiye son 3 yıldır meterolojik kuraklık yaşıyor. Bilhassa İstanbul. La Nina olduğu vakitlerde Türkiye’de yağışlarda azalma oluyor. Lakin yağışların daha düşük olacağını bilsek de İstanbul’da hiç ömür değişmiyor. Su ile ilgili hiçbir önlem alınmıyor. İstanbul’un Kuraklık Aksiyon Planı’na gereksinimi var. Geçen yıla oranla doluluk oranlarında yüzde 35 fark var. Suyun her damlasını tasarruflu kullanmalıyız.”