Ayda 40 bin TL’ye yaylada çoban yok
Çiğdem Yılmaz – Bir periyot, iş bulamayanlar için önerilen çobanlık, şu sıralar neredeyse değere bindi. Dolgun maaşa karşın, çoban olmak isteyeni bulmak zorlaştı. İnternet sitelerinde onlarca, “Çoban arıyorum” ilanı bulunuyor. Batman Göçerler Derneği Lideri Mehmet Emin Çelik yayla çobanına bölgede aylık 40 bin TL ödendiğini ancak yeniden de çoban bulmakta zorluk yaşadıklarını söylüyor. Çoban bulunamaması, Türkiye’de hayvancılık yapılan neredeyse tüm bölgelerde, en büyük eza haline geldi. Türk çobanı geçtiklerini, yabancı çoban bile bulmadıklarını söyleyen sürü sahipleri, hayvancılığının bitmesinden telaşlı.
‘Hayvancılık bitecek’
Tokat’ta 430 küçükbaş hayvanı bulunan Birol Yeşilırmak, “Bir tane çobanımız var lakin uzun müddettir ikinci bir çoban arıyoruz fakat ne yazık ki bulamıyoruz. Gelen çobana sigorta yapıyoruz, yeme içme konaklama bize ilişkin, maaşı minimum fiyatın bir tık üstü. Hatta giydikleri kıyafete kadar alıyoruz. Burada çalıştığı sürece 1 TL masrafı olmuyor lakin yeniden de çalışmak isteyen yok. Bu gidişle hayvancılık bitecek” dedi.
Kayseri’deki çiftliğine eleman çoban arayan Ali Ulu de, “Sürekli bir çoban arayışımız var lakin bulmak neredeyse imkansız. Sigorta, kalacak yer, yeme içme ve 14 bin TL’den başlayan maaşlar. Lakin gelin görün ki, çobanlık yapmak isteyeni bulamıyoruz. Bizim çiftliğimiz dışında üç farklı şirketimiz de var. Çobanı geçtim, paklık elamanı bulamıyorum. Eleman bulmak imkansız hale geldi” diye konuştu. Çoban bulmakta zorlandığını söyleyen Faruk Orta da “Çoban arayışımız daima var lakin çoban yok. Çobanlık algısı birçok kişi tarafından olumsuz bir algı yarattığından tercih edilmiyor” dedi.
Batman Göçerler Derneği Lideri Mehmet Emin Çelik de şunları aktardı:
“Yaylaya giden ve besicilikte olmak üzere iki çeşit çoban var. Yaylaya giden çobanlara aylık 40 bin TL’nin üzerinde maaş veriliyor fakat yeniden de bulmak sıkıntı. Besici hayvanların için de çoban yok, onların maaşı da 20 bin TL’den başlıyor. Bir de besici çobanlıktan anlayan yok.”
Son 5 yılın en büyük sorunu
Ankara İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Lideri Hasan Kılınç da şunları söyledi:
“Küçükbaş yetiştiriciliğinde çoban sorunu son beş yılın en birincil sorunu olmuştur. Bu sorunun tıpkı vakitte büyükbaş ve kanatlı bölümünde de var. Küçükbaş kısmına gelirsek, bu koşullarda bizim artık yerli çoban bulma imkanımız yoktur. Bundan dolayıdır ki, şu an bölümde yüzde 80 yabancı çoban çalıştırılmaktadır. Bugün bir çobanın işletmeye aylık 20 bin TL üzerinde maliyeti vardır. Korkarım ki, bu maliyetin buralarda kalmayacağı, daha da artacağı, 30 bin TL’ye kadar gideceği öngörülmektedir. Çok daha değerli fiyatlarla et tüketmek zorunda kalacağız.”