89 kişinin hayatını kaybettiği Galeria Sitesi’nin uzman raporu: Arazi bataklık
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen vilayetler ortasında yer alan Diyarbakır’da, 1’i boş 7 bina yıkıldı. Yenişehir ilçesinde kentin birinci alışveriş merkezi olarak 1999 yılında hizmete giren, 4 katı alışveriş merkezi olup, 8 katı da 128 daireden oluşan 4 bloklu Galeria Sitesi’nin 1 bloku, zelzelelerin birincisinde yıkıldı. 89 kişi hayatını yitirdi, 22 kişi de yaralandı. Geride kalan 3 blok denetimli yıkılırken çökme yaşandı. Yıkılan sitede, enkaz kaldırma ve demir toplama çalışmaları devam ediyor. Kent genelinde ise 414 kişi hayatını kaybetti, 912 kişi de yaralandı. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, kentte yıkılan binalarla ilgili başlatılan soruşturma sürüyor. Soruşturma kapsamında eksper heyeti tarafından Galeria Sitesi ile ilgili hazırlanan rapor, savcılığa sunuldu.
‘YIKIMA SONRADAN OLUŞTURULAN DÜZENSİZLİKLER SEBEP OLDU’
31 sayfalık raporda, mimari planın değiştiği, kolonların tıraşlandığı yahut yerlerinin değiştirildiği, zelzele bölgesinde tercih edilmeyen yapı sisteminin uygulandığı, kolonlardan karot alındığı sırada, numunelerin zaten dağıldığı, kimi kolonlarda da karot alınmayacak kadar dayanım kaybettiğinin görüldüğü yer aldı. Bina altındaki havuzda kolon kesilme argümanları ile ilgili olarak da, havuzun binanın yıkılmasına kolon kesilmesi ile bir tesiri olmadığı, lakin su sızıntısı üzere öteki tesirlerin tespit edilmesinin de mümkün olmadığı kaydedildi.
Raporda, “Binanın projeleri ve krokileri ortasındaki farklılıkta bilhassa bodrum kata inen bir merdiven ve karşısındaki kolon yerinin değiştirildiği yahut tıraşlanarak deplase edildiği görülmüştür. Binanın simetri olduğu ve deplase edilen kolon simetrisinde proje koordinatlarına uygun kolon olduğu lakin yer kattan spor salonuna inen kolonun bu koordinatta olmadığı için binanın yıkılmasına bir sebep olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak yıkılan binanın üretim yılı yönetmeliğindeki zelzele yükünden daha büyük bir zelzele yükü binaya gelmiştir. Projelerde kare ve kalın kesitli dikdörtgen kolonlardan oluşan ve imal tekniğinde ‘nervürlü’ döşeme olarak isimlendirilen bir döşeme tipi olarak inşa edilmiştir. Bu döşeme olmasından ve kolonlar ortasında kirişlerin olmamasından ötürü bina çerçeve sistemini oluşturamayıp yıkılmıştır. Yıkımın, binaların B Blok ve D Blok’un bir kısmında olması, öbür bloklarda göçme olmamasına, sonradan oluşturulan düzensizliklerin sebep olduğu tespit edilmiştir” denildi.
‘ARAZİ O VAKİT BATAKLIKTI’
Raporda bilgi sahibi olarak sözüne başvurulan S.S.’nin, “Kısaca 23 yıldan beri bu binaları bilirim. Hatta bu site yapılmadan evvel toprakta Yıldız Otoparkı, Yıldız Yazlık Sineması ve Yıldız Havuzu vardı. Arazi o vakit bataklıktı” kelamlarının de yer değerlendirmesi konusunda epey kıymetli olduğu vurgulanırken, sonuç kısmında de, “Binaların altındaki kolonlardaki pozisyon değişikliği, mimari planda gösterilen duvarların kaldırılması ve döşemelerde merdiven boşluğu açılması üzere yapıda meydana getirilen düzensizlikler, sarsıntı bölgelerinde hiç tercih edilmeyen bir yapı sisteminin projelendirilmesi ve uygulanması binanın yıkılmasına sebep olduğu kanaatine varılmıştır” sözleri yer aldı.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nca soruşturma evrakına eklenen uzman raporu eksik bulunarak, ek rapor düzenlenmesi talep edildi.