1 Milyon kişinin yaşadığı Küçükçekmece Belediye Lideri Çebi: Yeni bir imar yasası kural

ELİF ALTIN/İSTANBUL- Küçükçekmece Belediye Lideri Kemal Çebi, İstanbul’da zelzele olursa Türkiye’nin İstanbul’u kurtaramayacağını söyledi. “Küçükçekmece 38 kilometrekare içerisinde 1 milyon insanın yaşadığı bir yer” diyen Çebi, 6989 yapı için riskli başvurusu yapıldığını, binaların tümünün tarandığını belirtti. Çebi, yeni bir imar yasası çıkarılması gerektiğini söyledi.

*Küçükçekmece’de 1999 öncesinde ve sonrasında yapılan kaç bina var? Kentsel dönüşümle ilgili çalışmalarınız neler?

İstanbul Türkiye’nin bir gerçeği. Kimi kentlerimizde önlem alma konusunda geciktik. Son sarsıntı bize bunu gösterdi. Kimilerinde da İstanbul üzere gecikmek üzereyiz ve gecikildi. Zelzelenin ne vakit geleceği konusunda rastgele kesin bir bilgiye sahip olmadığımız için hâlâ önlemler alınabileceğini düşünüyoruz. Hem Türkiye hem İstanbul zelzelesiyle ilgili bir seferberlik ilan edilmesi kural. Herkes mevcut Kahramanmaraş merkezli zelzelenin yıkıntılarını ve oradaki durumu izledikten sonra ortak bir lisan oluştu bu da şu, İstanbul’u düşünmek bile istemiyoruz. Bu aslında durumun ne kadar acil olduğunu gösteriyor. Bununla ilgili İBB’nin yeni başlatmış olduğu bir zelzele seferberlik çalışması var. Yani İstanbul’da bir seferberlik ilan edilmesi gerekiyor. İstanbullular olarak, yaklaşan İstanbul sarsıntısının hasarlarının en az düzeye indirilmesi açısından, devlet, devletin en yakın ünitesi olan Şehircilik Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri, finans kesimi ve vatandaşın iş birliği ile bu zelzelesi karşılayabiliriz. Bu ünitelerin bir ortaya gelmesi gerekiyor. İşin içerisinde kesinlikle vatandaşın olmalı. İşin doğrusu şu; sonuç itibariyle ülkeyi merkezi iktidar olarak 20 yıldan fazladır yöneten parti bu işle ilgili rastgele bir atılım yapmadı. Bu parti yapmadı da belediyeler neler yaptı? Ya da devletin öbür kurumları neler yaptı? Bunların önünde lokal idareler geliyor. İşin doğrusu biz de kendimizi yakmadık. Yakılması gereken bir durumdur.

‘Vatandaş içinde olmalı’

*İstanbul’da büyük bir zelzele olursa bizim yardımımıza kim koşacak?

Zaman vakit büyük tenkitlere maruz kalsa da Hatay’da, Adıyaman’da, Kahramanmaraş’ta toplum bir dayanışma gösterdi. Fakat İstanbul’da bir zelzele olursa Türkiye İstanbul’u kurtaramaz. 6 Şubat sarsıntısı hakikaten bir milat mı oldu, bunu göreceğiz. Zira 17 Ağustos zelzelesinde de tıpkı şeyleri konuşmuştuk. Bu işle yüzleşememek ya da bu işle ilgili seferberliği çabucak başlatamamanın iki kıymetli sebebi var. Birincisi, bu hususun uzmanları Marmara sarsıntısıyla ilgili birbirleriyle anlaşamıyor. Bir noktada buluşamıyorlar. İkincisi, toplum daima siyasetten bir şey bekliyor, bunu bilhassa İstanbul için söylüyorum. Çok net altı çizili önlemler açıklanmadığı için vatandaş da daima bir beklenti oluşur. ‘Biraz daha bekleyelim, seçime şurada 6 ay kaldı, cebimizden para çıkmadan bu işi devletimiz halledecektir’ der vatandaş. Vatandaş bu işin içerisinde olmadığı takdirde İstanbul zelzeleye hazır hale gelemez.

*Kentsel dönüşümle ilgili çalışmalarınız ne basamakta?

Kentsel dönüşüm başlı başına bir projedir. İstanbul’da bu türlü bir şey yok. İstanbul’un 39 ilçesinin 39’unun da başka özellikleri var. Birincisi yer açısından farklılıklar var, ikincisi yapı stoğu açısından, üçüncüsü de yapı stoğunun eski olması açısından farklılar. Sarsıntıya ‘Geliyorsan gel, senden korkmuyoruz artık’ diyebilmemiz için yeni imar yasası olması, yenilenmesi, sıfırlanması lazım. İstanbul’a özel plan hazırlanması gerekiyor. Binaların iskanlarının da aşikâr müddetlerinin olması gerekiyor. Örneğin, 5 yıl mı mühlet. Kişi 5 yıl sonra tekrar müracaat edecek tekrar muayene edilecek, oraya ilgili mühendisler gelecek. Hiçbir sorun yoksa senin iskanını yenileyeceğiz. Fakat sorun varsa bunun cezasını çekeceksiniz. Vatandaş, siyasetçi iş birliğinin sonucudur bu işler. Lakin vatandaş saf değildir. Kimse kendini geri çekmesin. ‘Başkan ya ben sana boşuna mı oy verdim. Sen bize göndermişsin zabıtayı, biz çatıyı yükseltmişiz bir metre, ne olmuş’ diyebilir. Pekala bunun karşısında ne yapacak siyasetçi; dik duracak. ‘Bir daha oy verme kardeşim bana’ diyecek. Kısa mühlet içerisinde zelzelesi siyaset üstü kabul ederek bir çalışma yapılması lazım. Biz siyasetçiler biraz kenarda duralım, bilim insanları yapsın. Bizler onların aldıkları kararları uygulayalım. Yer etüdü gerçek olacak, yerin güzelleştirmesi gerçek olacak, projeye uyacaksın ve bina sağlamdır o vakit. 8’i bekle, bir şey olmaz.

Küçükçekmece Kanarya’da kentsel dönüşümün sürdüğünü söyleyen Lider Çebi, ‘4 yıl evvel başladık. İnsanları ikna süreci en az 5 yıl’ diyor.

Küçükçekmece

Yüzölçümü: 38 kilometrekare
Nüfusu: 1 milyon
Resmi nüfus: 810 bin
Bina sayısı: 41 bin 432
Bağımsız kısım: 356 bin 147
1980 öncesi yapı stoğu: 7535
1980-2000 ortası yapı stoğu: 20 bin 621
İmar barışı müracaat: 886 yapı
Riskli yapı: 6989
Toplanma alanı: 211
Toplanma alanı büyüklüğü: 2.1 milyon metrekare
Arama Kurtarma grubu: 47 kişi
Konteyner: 31 adet

‘Mühendislerime gidin görün dedim’

“Büyük yıkım yaratan sarsıntıların akabinde neler yaptınız” sorusuna Kemal Çebi’nin karşılığı şöyle oldu:

“6 Şubat’tan sonra elimizdeki bilgileri güncellemeye başladık. 6 Şubat’tan evvel zelzele toplanma alanlarıyla ilgili sayıların çoğaltılması, genişletilmesi diye bize valilikten gelen bir çalışma vardı. 211 toplanma alanı var. Kâfi mi, değil. Bunu çoğaltabilir miyiz? Çok fazla çoğaltamayız. Vatandaşların bunları bilmesi için ‘toplanma alanına gider‘ yönlendirme tabelalarımız var. Bina kimliği için binalara barkod konuyor, bu kimlikte en yakın toplanma alanını da gösteriyor. Sarsıntı sıkıntısını unutturmayacağız. Bu yalnızca siyasetçilere bile bırakılmayacak. Basının, bilim inanlarının, siyasetçilerin ortaklaşa daima kaşıyarak, mevzuyu gündemde tutması ve zorlaması gerekiyor. Sarsıntı bölgesine gidip geldikten sonra ben bütün çalışanı sırayla oraya kademeli vardiyalı olarak gönderiyorum. Mühendisleri gönderiyoruz bilhassa. ‘Gidin, gezin, görün orayı ve neye imza attığınızı görün, ben neye imza atıyorum onu bir gör, imza atarken Samandağ aklına gelsin’ diyorum.”

‘Tedbiri elden bırakmayalım’

Deprem bölgesindeki çalışmalara da katılan Çebi, “Deprem bölgesini gördükten sonra kendi başımda bir simülasyon yapıyorum, evirip çeviriyorum, bizde olsa ne olur diye. Ben o kadar İstanbul’da konuşulan kadar büyük bir yıkımın olabileceğini düşünmüyorum. Orada fay adamın ayağının altından geçiyor, burada yedi kilometre denizin altından geçecek. Bu türlü bir durum kelam konusu. Fakat yeniden önlemi elden bırakmamak gerekiyor. Endişelendiğimiz bina stoklarının hepsinin yenilenmesini o kadar istiyorum ki, bazen de hayal kuruyorum” dedi.

‘ADA BAZINDA BİNALARI YENİLEME GİTGİDE ZORLAŞIYOR’

*Küçükçekmece’nin kentsel dönüşümdeki açmazlar nedir? Ada bazlı dönüşümümü benimsiyorsunuz?

Ada bazında yenileme kuşku yok ki bütün belediye liderlerinin tercih edeceği metottur. Fakat gitgide zorlaşıyor. Diyelim ki bir adada 30 tane bina var, onun sekiz tanesi binasını yenilemişse biz ada sistemini nasıl yapacağız? Bu gitgide zorlaşıyor. Küçükçekmece Kanarya’da kentsel dönüşüme başladığımız, süreçlerini devam ettirdiğimiz bir kentsel dönüşüm alanımız var. Dört yıl evvel başladık. İnsanları ikna süreci asgarî 5 yıl. Belediyenin 40 bin metrekare yeri var orada. Biz bu hakkımızdan feragat ettik. Fiyatsız verdik. Meclis kararı aldık ve ‘Böyle bir haktan vazgeçiyoruz’ dedik, kâfi ki vatandaşın sorunu çözülsün istedik. Bakanlıkta bekliyor bu durum, onay vermesi gerekiyor. Biz vatandaşın aslında yüzde 80’i ile anlaştık. Buna misal bir yerimiz daha var, orası da 50 yıllık bir sorun, tapular üst üste binmiş. Atatürk Mahallesi’nde. Oradaki binalar eski, mühendislik hizmeti almamış binalar. Artık biz burayı düzenlemeye başladık, çok büyük aralık katettik, mevzuyu kendi açımızdan bitirdik, tapuya gönderdik. Orada Küçükçekmece Tapu Müdürlüğü açısından külfet yaşadık. Süreç çok uzadığı için birtakım şahısları bulamıyoruz. Ölenler var. Çocuklarına kalanlar var. Yurt dışına yerleşenler var, bulunamayan beşerler var. Bunlara tebligat yapılması gerekiyor. Bizim tapu müdürümüz de imzalamıyor şu anda bu nedenlerden dolayı. Fakat eninde onunda olacak bu iş. Bu türlü durumlarla da karşı karşıya kalıyoruz. Sonuç olarak mülkiyet bir haktır. Anayasal haktır. Onu müdafaamız lazım. Aşağı tükürsen sakal üst tükürsen bıyık olayları var. Müteahhit almış yeri, imzalar atılmış, yeri yapacak, kabayı bitirmiş, inşaat maliyetleri teğe 300-400 artmış, buradan da sorunlar çıkıyor. Bütün bunlar bir ortaya geldiğinde bunların tamamı enflasyon canavarının bizlere dayattığı bir sorun.

YARIN: Bayrampaşa